Ўзбекистонда вакцина етарли эмас

Шифокор Азизбек Болтаев Ўзбекистонда ковид-19га қарши вакцина етарли эмаслиги ҳақида баёнот берди. Керакли миқдордаги вакцина етишмаслиги туфайли минтақалар катта муаммоларга дуч келмоқдалар.

Унинг фикрига кўра, айнан шу сабаб 18 ёшдан катта одамларга эмлаш фақат Тошкент шаҳрида жорий қилинган ва ҳудудлар маҳрум бўлиб қолган.

«Коронавирус билан боғлиқ вазиятнинг ёмонлашуви ва унга ҳамроҳ бўлган танқидлар расмийларни коронавирусга қарши эмлашни кенгайтириб, 18 ёш ва ундан катта ёшдаги барча одамларга буни амалга оширишга мажбур қилди. Ҳудудларда яшовчиларда табиий савол туғилади: нега бу қарор фақат Тошкентга таъсир қилди? «Мен расмийлардан тушунарли тушунтиришни эшитмадим. Менинг фикримча, бу ерда жавоб жуда оддий: мавжуд бўлган вакциналар ҳамма одамлар учун етарли бўлмайди. 2021 йил охирига келиб, мамлакат вакциналарни аҳолининг ҳаммасига эмас, балки айнан шундай ҳажмда буюртма қилганаён бўлади”, — деб ёзди у ўзининг телеграм-каналида.

Унинг сўзларига кўра, шунинг учун ҳокимият ҳозирда мавжуд вакциналардан янада самарали фойдаланиш йулларини излашга мажбур. Ва эмлаш кампаниясининг кенгайиши бошланадиган устувор вазифа сифатида Тошкентни энг кўп қайд этилган 19 ҳолатлари билан танладилар.

Болтаев ушбу ёндашувга икки сабаб билан қўшилмаслигини қўшимча қилди:

Бу мамлакатнинг бошқа минтақаларига нисбатан камситувчи ҳисобланади.

Бу чекланган миқдордаги вакциналардан фойдаланишнинг энг яхши усули эмасдир.

«Бутун мамлакат бўйлаб 18 ёшдан бошлаб одамларни эмлашга рухсат бериш, шу билан бирга, иммунитетга эга бўлмаганлар, кўчирилган COVID-19 натижасида вужудга келганларни эмлаш жуда тўғри бўлар эди. Ахир, илгари ёзганимдек, ушбу касалликка дучор бўлганлар, аҳолининг 50% га ёки ундан кўпроғига этиб бориши мумкин, яъни агар биз ҳар бир кишини кетма-кет эмласак, у ҳолда биз вакциналарнинг ярмини аллақачон иммунитетга эга бўлганларга сарфлашимиз мумки», деб ёзган у.

Иммунитетга эга бўлганларни касал бўлмаган ва иммунитетга эга бўлмаганлардан қандай ажратиш мумкин? Ишончли усул бу лаборатория текширувлари. Аммо барчани кетма-кет синовдан ўтказсангиз, бу жуда қимматга тушади. Ушбу харажатларни қандай камайтириш мумкин? Идеал усул йуқ, аммо амалий тиббиётда скрининг усули қўлланилади. Бундай ҳолда, одамдан коронавирусга чалинганлигини сўраш етарли бўлади. Агар бирор киши «йуқ» деб жавоб берса ёки билмаса, фақат ковидга қарши антителлар бор-йуқлигини текшириб кўриш керак. Скрининг саволи ва кейинги тест, биринчи навбатда кимга эмлаш кераклигини аниқлаш учун нисбатан қисқа вақтга имкон беради.

Натижада, аввалги касаллик туфайли иммунитетни ривожлантирган 50% дан ташқари, биз эмлаш туфайли 20% аҳолини иммунитетга эга бўламиз. Келгуси ойларда поданинг иммунитети бўлган одамларнинг жами 70%.

«Ушбу йулдан бориш учун Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳамма учун вакциналар етарли бўлмаслигини ва шу йулдан боришга қарор қилинганлигини ҳалоллик билан тан олиши керак. Шунингдек, биринчи ўринга эга бўлган шахсларни аниқлаш жараёнини тезлаштириш керак эмлаш ҳуқуқи, давлат тегишли техник имкониятлар мавжуд бўлган лабораторияларда антителаларни аниқлаш учун диагностикани субсидиялашга тўғри келади», деди шифокор.

Унинг фикрича, агар вазият одамларга инсон томонидан тушунтирилса, у ҳамма нарсани тушунади ва бундай қарорни қўллаб-қувватлайди. Чунки бу Тошкентни алоҳида давлатга айлантирадиганга қараганда адолатли ёндашув.