2020 йилда иш ҳақининг ўсиши кескин секинлашди

Ўтган йили Ўзбекистонда номинал иш ҳақи 2019 йилга нисбатан икки баравар секин ўсди.

Ҳисобланган ўртача ойлик иш ҳақи (инфляцияни ҳисобга олмасдан) Ўзбекистонда 2020 йилда 2,66 миллион сўмни ташкил этди ва 14,8% га ўсди. Ўтган йилга нисбатан ўсиш суръатлари деярли 2 баравар камайди.

2020 йилда Ўзбекистонда ўртача ойлик ҳисобланган иш ҳақи 2 миллион 667 минг сўмни ташкил этди ва 2019 йилга нисбатан 14,8% га ўсди. Бу ҳақда Давлат статистика қўмитаси ҳисоботида айтилган.

Ўртача ойлик иш ҳақига нафақалар, иш ҳақи, рағбатлантирувчи тўловлар, компенсатсия тўловлари ва ишламаган вақт учун иш ҳақи, шунингдек жисмоний шахслардан олинадиган даромадлардан солиқ ва касаба уюшма жамғармасига ажратмалар киради.

Юридик шахслар ходимларининг ўртача ойлик номинал ҳисобланган иш ҳақи тарқатиладиган иш ҳақи эмас. Жисмоний шахсларнинг ҳисобланган даромадларини (88,6 трлн. сўм) иш ҳақи кўринишида иш дафтарчаси бўлган ходимлар сонига бўлиниб, корхоналар ва ташкилотлардан (кичик бизнес ва қишлоқ хўжалиги бундан мустасно) олинган маълумотлар асосида ҳисобланади. 12 ой давомида ўртача иш ҳақини ҳисоблаш учун олинган корхона ва ташкилот (2, 77 миллион киши). Бундан ташқари, бу кўрсаткич инфляцияни ҳисобга олмайди, бу 2020 йилда 11,1% ни ташкил этди.

2019 йилга нисбатан ўртача ойлик иш ҳақининг ўсиш суръати 1,8 баравар камайди — ўтган йили ўсиш 27,5% ни ташкил этди (2018 йилда 25% ни ташкил этди).

Графикдан кўриниб турибдики, ўртача ойлик иш ҳақининг ўсиш суръати апрел ойида кескин пасайиб кетди. Бу, эҳтимол бюджет ташкилотлари ходимларига рағбатлантириш тўловларининг тўхтатилиши билан боғлиқ.

Эслатиб ўтамиз, дастлаб 16 апрелдан 1 октябргача, сўнгра 1 октябрдан 1 январгача бюджет ташкилотлари ходимларига тўловлар махсус моддий рағбатлантириш фонди, ОТМ моддий рағбатлантириш фонди ва директор фонди (бундан мустасно) тиббий, тиббий ва ижтимоий ташкилотлар, меҳрибонлик уйлари ходимлари, шунингдек иш ҳақининг 1-3 тоифалари қўлланиладиган ишчилар). Ушбу қарор коронавирус пандемияси ва глобал инқироз даврида бюджет харажатларини оптималлаштириш билан изоҳланди.

Фаолият турлари ва минтақалар бўйича иш ҳақи

Анъанага кўра ҳисобланган ўртача ойлик иш ҳақи соғлиқни сақлаш ва ижтимоий хизмат кўрсатиш соҳасидаги ўртача республика кўрсаткичидан сезиларли даражада паст — 32,2% га (2019 йилда — 34% га), шунингдек, таълим бўйича — 25,8% га (20,8% га). Республика бўйича ўртача кўрсаткичдан юқори, бу молия ва суғурта фаолиятида — 2,3 баробар, ахборот ва коммуникация соҳасида — 1,6 баравар кўпдир.

Агар иқтисодий фаолият турлари бўйича ишчиларнинг ўртача ойлик иш ҳақини ҳисобга оладиган бўлсак, у ҳолда молиявий ва суғурта фаолиятида бу 6,23 миллион сўмни ташкил этади (2019 йилда — 4,79 миллион сўм), ахборот ва алоқа — 4,36 миллион сўм (3,97 миллион), саноат — 3,68 миллион сўм (3,31 миллион), транспорт ва сақлаш — 3,4 миллион сўм (2,96 миллион), қурилиш — 3,2 миллион сўм (2,76 миллион), савдо — 2,7 миллион сўм (2,46 миллион), таълим — 1,97 миллион сўм (1,84), соғлиқни сақлаш ва ижтимоий хизматлар — 1,8 миллион сўм (1,84 миллион).

Минтақалар шароитида ўртача ойлик иш ҳақининг энг юқори даражаси Тошкентда — 3,99 миллион сўмни (республика ўртача кўрсаткичидан 49,7%га юқори), Навоийда — 3,5 миллион сўм (31,2%) ва Тошкентда — 2,87 миллион сўмни (7,6%) ташкил этди. ) майдонлар.

Энг паст иш ҳақи Самарқанд (2,11 миллион сўм), Фарғона (2,09 миллион сўм), Сурхондарё (2,08 миллион сўм), Наманган (2,06 миллион сўм) ва Қашқадарё (2,02 миллион сўм) вилоятларида кузатилди.