ЕОИИ мамлакатлари ва Ўзбекистон Республикаси ўртасида энергия ресурслари савдосини фаоллаштириш: янги истиқболлар

Экспертлар Евроосиё иқтисодий иттифоқи (ЕОИ) мамлакатлари ва Ўзбекистон ўртасида энергия айирбошлаш ҳажми сезиларли даражада ошишини башорат қилмоқда.

Енергетика хавфсизлиги миллий жамғармасининг етакчи таҳлилчиси Игор Юшков ЕОИИ доирасида ягона энергетика бозорининг яратилиши ҳамкорликни рағбатлантиради ва товар айирбошлаш ўсишига ёрдам беради, деган фикрни билдирди.

Илгари табиий газ экспортчиси бўлган Ўзбекистон энди талаб ортиб бораётгани туфайли импорт қилувчи давлатга айланди. Бу аҳоли сонининг кўпайиши ва саноатнинг ривожланиши билан боғлиқ.

Мамлакат ички талабни қондириши ва илгари имзоланган експорт шартномаларини, жумладан, Хитой билан тузилган шартномаларни бажариши керак. Натижада Ўзбекистон «Gazprom» билан қиш мавсумидан бошлаб, кейин эса йил давомида газ етказиб бериш бўйича шартнома имзолади.

Фото: ЕОИИ энергия бозори: ҳамкорликни ривожлантириш ва шаффоф нархлар

ЕОИИда ягона энергия бозорининг яратилиши иттифоқнинг барча мамлакатлари билан ҳамкорликни ривожлантириш имконини беради. Ушбу бозор электр энергиясининг трансчегаравий савдосига эътибор қаратади, бу эса улгуржи ишлаб чиқарувчилар ва истеъмолчиларга иттифоқ доирасида операцияларни амалга ошириш имконини беради.

Шуни таъкидлаш керакки, умумий энергия бозори миллий бозорларни алмаштирмайди, балки уларни тўлдиради. Биржа механизмларидан фойдаланган ҳолда марказлаштирилган савдо нархларнинг янада шаффофлигини таъминлайди ва бозор механизмларини ривожлантиришга ёрдам беради.

Нарх белгилашнинг янада шаффоф механизмларига ўтиш электр энергияси таннархини камайтириш ва иқтисодиётнинг турли тармоқларида рақобатни кучайтиришга ёрдам беради. Бундан ташқари, мамлакатлар эскирган ишлаб чиқариш учун кераксиз харажатлардан қочишлари ва шу орқали энергия хавфсизлигини оширишлари мумкин.