Почта курерлик компаниялари ассоциацияси божсиз курер посилкаларининг оғирлигини камайтириш таклифини танқид қилди. Электрон тижорат айланмасининг сезиларли даражада пасайиши муҳим далилдир.
Биз фуқаролар учун курер посилкаларини божсиз олиб кириш ставкасини ҳар чоракда 1000 доллардан 200 долларгача ва 10 кг гача камайтириш тўғрисида гаплашмоқдамиз.
Халқаро почта ва курерлик жўнатмаларини этказиб бериш билан шуғулланадиган кичик бизнес субъектларининг манфаатларини ҳимоя қилувчи бирлашма Молия вазирлигига Президентнинг «Сояли иқтисодиётни кескин камайтириш чора-тадбирлари тўғрисида» ги қарори лойиҳаси бўйича мурожаат юборди
Эслатиб ўтамиз! Молия вазирлиги 2021 йил январидан бошлаб фуқаролар учун курерлик посилкаларини божсиз олиб кириш ставкасини ҳар чоракда 1000 доллардан 200 долларгача ва 10 кг гача камайтиришни таклиф қилди. Ҳужжатда айтилишича, янгиликни «мамлакатда яширин иқтисодиёт даражасини пасайтириш, бизнес юритиш учун тенг рақобат шароитларини яратиш мақсадида» жорий этиш таклиф қилинмоқда.
«Яширин иқтисодиётни йуқ қилиш муҳимлигини англаган ҳолда, фармон лойиҳасининг 14-бандида кўрсатилган ушбу янгилик ҳужжатнинг бошида кўрсатилган мақсадларга қандай жавоб беришини тушунолмаяпмиз, чунки гап ШҲТ шахслар манзилига фақат шахсий фойдаланиш учун келиши ҳақида бормоқда?» – ассоциациясида савол беринг.
Молия вазирлигига йуллаган мактубида ташкилот 5-октабр куни бўлиб ўтган йиғилишда Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев Интернет орқали сотиб олинган товарларни этказиб бериш бўйича хизматларга талабни таъкидлаганини эслатди. Бундан ташқари, мурожаатномада таъкидланганидек, сўнгги йилларда электрон тижоратни ривожлантиришга қаратилган бир қатор норматив ҳужжатлар қабул қилинди.
“Шуни таъкидлаш керакки, иқтисодиётнинг ушбу йуналиши ўзининг ривожланиш босқичининг бошида турибди ва ушбу соҳада келгуси тараққиёт учун ушбу ривожланишга халақит берадиган ҳар қандай тўсиқларни олиб ташлаш зарур. Логистика сайёрамизнинг исталган қисмидан харидорга товарларни энг қисқа вақт ичида этказиб беришни таъминлайдиган электрон тижоратнинг ажралмас қисми эканлиги сир эмас. Ҳозирда бу ишни Ўзбекистон бозорида фаолият юритадиган почта ва курерлик компаниялари амалга оширмоқда”, – дейилади хатда.
Ассоциация фармон лойиҳасида таклиф қилинган божхона чегарасини чоракда 1000 АҚШ долларидан 200 АҚШ долларигача ва брутто вазнини 10 кг гача камайтириш, электрон тижоратнинг ривожланиши ва мавжуд бўлишига бевосита тўсқинлик қилаётганига ишонч билдирди. Электрон тижорат маҳсулотларининг бу борадаги якуний қиймати истеъмолчи учун қўшимча божхона тўловлари ҳисобига ошиб бориши сабабли, «ва жисмоний шахслар томонидан шахсий фойдаланиш учун сотиб олинган электрон тижорат маҳсулотларининг ўзлари республикада юклар орқали тижорат мақсадларида олиб кириладиган бошқа товарлар билан рақобатдош бўлишлари қийин. мақсадлар».
Бундан ташқари, ассоциация чорак учун таклиф этилаётган 200 долларлик «чегара» ҳақиқатан ҳам анча паст бўлади, деб ҳисоблайди, чунки товарларнинг якуний божхона қиймати транспорт харажатларини ўз ичига олади, бу эса халқаро курер орқали чет элдан етказиб берилганда сезиларли миқдорни ташкил этади.
«Биринчидан, ушбу янгилик янада қимматроқ ва шунинг учун онлайн платформалар орқали шахсий истеъмол учун янада сифатли товарларни сотиб олиш учун қўшимча тўловларни тўламасдан фойдасиз деб топадиган Ўзбекистоннинг оддий фуқароларининг имкониятларини чеклайди», – дейилади ассоциацияда.
Бу, шунингдек, чет элда яшовчи қариндошларидан совғалар, совғалар, шу жумладан ишлатилган нарсалар билан посилкаларни олишни қийинлаштиради, уларнинг нархини аниқлаш қийин ёки имконсиз бўлади, дейилади хатда.
«Шуни ҳам ёдда тутиш керакки, ҳозирги вақтда коронавирус пандемияси билан боғлиқ ушбу таклифнинг қабул қилиниши халқаро курер жўнатмалари айланмасининг сезиларли даражада пасайишига ва натижада ушбу соҳада ишлайдиган кўплаб компанияларнинг ёпилишига ва уларнинг муҳим сонини таъминлашга олиб келади. иш ўринлари», – дея қайд этди ассоциация.
Бундан ташқари, муомалада бўлган ташкилот яна бир нечта саволларни кўтаради: «Қандай қилиб божхоначилар олувчиларга 200 долларлик «чегара» ҳақиқатан ҳам ошиб кетганлигини, масалан, 50, 100 доллар ёки ундан ошиб кетганлигини исботлаб, посилка таркибидаги нарсаларнинг ҳақиқий қийматини қандай аниқлайдилар?» Божхона хизматлари қандай мезонлардан фойдаланадилар? Ушбу лаҳзалар божхоначилар, юк ташувчилар ва юк қабул қилувчилар ўртасида кераксиз низолар ва салбий ҳолатларни келтириб чиқарадими?»
«Яна бир ташвиш мавжуд: лимитни 200 АҚШ долларигача пасайтириш аксинча оқибатларга олиб келиши мумкин, яъни юкнинг асл қийматини посилка жўнатувчиларидан ҳам, айрим божхоначилардан ҳам яшириш учун «соя схемалари», товарларни республикага ўтказиш пайдо бўлишига олиб келиши мумкин», – дея таъкидлайди ассоциация.
Мурожаатда курерлик почта хабарларини чет элга жўнатилишини тартибга солиш бўйича мисоллар келтирилган. Қўшни давлатларнинг аксарияти, Европа Иттифоқи аъзолари учун божсиз импорт нормалари 200 евро ва 31 кг ни ташкил қилади, аммо улар вақт ва миқдор билан чекланмаган. Евроосиё Иқтисодий Комиссияси (ЕИК) Кенгаши жисмоний шахслар томонидан товарларни олиб киришнинг янги қисқартирилган чегараларини белгилаб берди, бунинг ўрнига нафақат вақт ва миқдор бўйича барча чекловларни олиб ташлади, балки 2020 йил 1 январдан бошлаб чегараларни ошириб юборганлик учун божхона тўловлари миқдорини сезиларли даражада камайтирди: агар 2018-2019 йилларда меъёрдан ошиб кетганлиги учун харажатларнинг 30% ни тўлаш керак эди, лекин харажат ва вазн меъёрларини оширишда 1 кг вазн учун камида 4 евро, кейин 2020 йилда – нархнинг 15%, лекин 1 кг учун камида 2 евро.
Почта ва курерлик компаниялари ассоциацияси амалдаги божхона тўловлари ставкасини 1 000 АҚШ долларини ва бир календар чорак учун 30 кг гача бўлган вазнни сақлашга чақирди.
«Яна бир вариант – Ўзбекистонда почта ва курерлик жўнатмаларини олувчиларга қўшни давлатлар фуқаролари қандай шароитларда фойдаланишлари мумкин бўлса, шундай имкониятлардан фойдаланиш имкониятини берадиган чораларни кўриш. Акс ҳолда, қўшни мамлакатларда электрон тижорат хизматларининг кенг имкониятлари Ўзбекистон фуқароларини қўшни давлатлар орқали электрон тижорат маҳсулотларини етказиб бериш каналларини «айланма йуллар» деб номланган усуллардан фойдаланишга ундайди, бу эса фармон лойиҳасида аста-секин йуқ қилишни режалаштирган «соя схемалари» дан фойдаланишни англатади» — дейилади хатда.
Ассоциация фармон лойиҳасининг 14-бандига қуйидагича ўзгартириш киритишни таклиф қилди:
“Давлат божхона қўмитаси Молия вазирлиги билан биргаликда бир ой муддатда почта ва курерлик жўнатмаларини қайта ишлаш, жараёнларнинг шаффофлигини таъминлаш, уларни халқаро стандартларга мувофиқ оптималлаштиришни таъминлашга қодир бўлган марказлаштирилган назорат тизимини ривожлантириш учун шарт-шароитлар яратишда божхона соҳасини жадал рақамлаштириш бўйича таклифларни Вазирлар Маҳкамасига киритсин.»
Эслатиб ўтамиз, 2018 йил июл ойида посилкалар чегараси аллақачон пастга қараб қайта кўриб чиқилган эди: жисмоний шахслар курерлик жўнатмаларида олган ва бож олинмайдиган товарларнинг нархи ойига 1 000 доллардан чоракда 1 000 долларга туширилган.