Молия бозорини ривожлантириш, юзага келаётган рискларни бошқариш самарадорлигини ошириш ва янги бозор воситаларини жорий этиш мақсадида 7 март куни Молия вазирлиги томонидан Ўзбекистон Республикаси номидан Европа тикланиш ва тараққиёт банки билан биринчи синов-своп операцияси ўтказилди (ЕТТБ).
Бу Вазирлар Маҳкамасининг “Осиё тараққиёт банки иштирокида “Молия бозорини ривожлантириш дастури” лойиҳасини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорига мувофиқ амалга оширилди, деб хабар қилди Молия вазирлиги матбуот хизмати.
Шу муносабат билан Молия вазирлиги томонидан молиявий рискларни бошқаришда қўлланиладиган ҳосила молиявий воситалардан бири бўлган своп битимларини тузиш амалиёти жорий этилди.
Своп операциялари молиявий рискларни бошқариш учун ишлатиладиган молиявий воситадир. Валюта алмашинуви – бу валютадаги қарзни валюта рискидан ҳимоя қилиш учун қўлланиладиган своп тури.
Аввалроқ вазирлик деривативлар бозорида кўп йиллик тажрибага эга бўлган TCX фонди ва ЕТТБ техник кўмагида халқаро молия институтлари ва банклар билан своп операциялари бўйича тажриба алмашган эди. 2021-йил 29-30-сентабр кунлари Тошкент шаҳрида бўлиб ўтган Ўзбекистон иқтисодий форуми доирасида JP Morgan, ICBCS ва MCB каби қатор халқаро ташкилотлар билан ўзаро келишувларга эришилди.
Мазкур қарорни амалга ошириш доирасида вазирлик Халқаро айирбошлаш ва деривативлар ассоциациясининг (ISDA) бош келишуви бўйича халқаро юридик фирмадан ижобий ҳуқуқий хулоса олди. ISDA бош келишуви ЕТТБнинг энг яхши таклифчиси билан имзоланди ва Осиё тараққиёт банкидан олинган 20 миллион АҚШ долларига биринчи своп амалга оширилди. Ушбу тарихий синов операцияси орқали ҳукуматнинг хорижий валютадаги кредити миллий валютадаги кредитга айлантирилди.
Молия бозорини ривожлантириш ва рискларни бошқариш самарадорлигини ошириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ЕТТБ билан биринчи тест-своп битимини ўтказди.
Ушбу алмаштириш операциясининг стратегик жиҳати:
- биринчи тест своп операцияси Ўзбекистоннинг давлат ва хусусий секторларидан жалб қилинган ташқи қарзларга нисбатан валюта рискларини самарали бошқариш учун халқаро контрагентлар билан деривативлардан фойдаланиш имконини беради;
- миллий валютада хорижий инвестицияларни жалб этишнинг ўзига хос хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда дериватив воситалар орқали хорижий валютадаги инвестицияларни сўмга конвертация қилишнинг муқобил воситасига айланади;
- ҳосилавий воситалар бозорини ривожлантириш Ўзбекистонда молиявий рискларни самарали бошқариш, сўм активлари ва пассивларини тўғри баҳолаш, шунингдек, хорижда миллий валюта бозорини шакллантиришда хизмат қилади.
Ҳозирда халқаро контрагентлар билан ҳосилавий воситаларидан кенг фойдаланиш мақсадида Молия вазирлиги ЕТТБ билан ҳамкорликда “Ҳосила ва РЕПО операциялари бўйича қонунчиликни яратиш” лойиҳаси устида ишламоқда.
Бундан ташқари, ТCХ фонди хорижда ўзбек валюта бозорини шакллантириш, тегишли воситаларни қўллаш бўйича тажриба орттириш ва мамлакатда молиявий саводхонликни ривожлантиришга ҳисса қўшишга тайёрлигини билдирди.