Ўзбекистонда газ истеъмоли ортиб бормоқда, қазиб олиш эса пасаймоқда

Ўзбекистон Республикасида табиий газ қазиб олиш камайди.

2022-йилнинг тўрт ойида Ўзбекистонда 18 015,1 миллион куб метр табиий газ қазиб олинди. Бу ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 74,5 миллион куб метрга камдир.

Газ конденсати учун ҳам худди шундай расм пайдо бўлади. Минус 12,8 минг тонна билан 458,6 минг тоннани олди.Бу ҳақда Давлат статистика қўмитаси хабарида айтилади.

Хорижий ва маҳаллий матбуот хабарларига кўра, мамлакат табиий газ экспорт қилувчи давлатдан «кўк ёқилғи» импорт қилувчи давлатга айланмоқда.

Ўтган йили Ўзбекистон табиий газ экспортини бутунлай тўхтатиб, уни мамлакат ичидаги мавсумий максимал истеъмолни қоплашга йўналтирди. Бу ҳақда республика энергетика вазирлиги матбуот хизматига таяниб, «Интерфакс» хабар берди.

Аввалроқ Ўзбекистон бош вазири Абдулла Арипов 2025 йилгача газ экспорти тўхтатилишини маълум қилганди. Иқтисодиёт ва аҳоли эҳтиёжларини ёқилғи билан таъминлаш мақсадида уни тўлиқ республика ичида қайта ишлаш кўзда тутилган.

2020-йилда «Газпром» бу мамлакатга 0,9 миллиард куб метр, 2021 йилнинг биринчи чорагида эса 1,5 миллиард куб метр туркман газини етказиб берган. Импортни ошириш учун ҳукумат Ўзбекистонга табиий газ олиб кирувчи компанияларни божхона тўловларидан озод қилди.

Расмий маълумотларга кўра, 2021-йилда мамлакатга 53,6 миллиард куб метр сув тушган бўлса, жорий йилда 56,3 кубометр қазиб олиш кутилмоқда. «кўк ёқилғи».

Ваҳоланки, авваллари газнинг салмоқли қисми Россия, Хитой ва қўшни давлатларга экспорт қилинган бўлса, энди деярли бутун ҳажм ўзимизда қолади. Асосий улуш ўсиб бораётган ички истеъмолни қоплашга тўғри келади, бу жорий йилда 47,2 млрд.

Қўшимча газ ҳажмининг бир қисми қайта ишлашга — масалан, ўғитлар ва пластмасса ишлаб чиқаришга сарфланади. Яқинда ишга туширилган «Uzbekistan GTL» заводида газдан нафта ва синтетик ёқилғи ишлаб чиқариш йўлга қўйилган.

Яқинда «Ўзтрансгаз» раҳбари Беҳзот Нарматов импортдан қўрқмасликка чақириб, Ўзбекистон газ ишлаб чиқариш қувватларининг камайгани ва ички талаб ортиб бораётгани туфайли газ импортини бошлаганини айтди.