Ўрмон ва яйлов майдонларини инвентаризация қилиш бўйича инновацион ўқув машғулотларида ўрмон хўжалиги соҳасининг 100 дан ортиқ мутахассислари, фермер ва тадбиркорлар иштирок этди. Мазкур ўқув машғулотлари БМТнинг Озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти (ФАО) томонидан «Ўзбекистоннинг тоғли ва водий ҳудудларида барқарор ўрмон бошқаруви» лойиҳаси доирасида Сирдарё, Пап, Китоб ва Деҳқонобод ўрмон хўжалиги корхоналарида ташкил этилди. Ушбу интенсив тренинглар Ўзбекистон Республикаси экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Ўрмон хўжалиги агентлиги билан ҳамкорликда ўтказилди.
Тренинг иштирокчилари нафақат ўрмон майдонлари билан чекланиб қолмасдан, ўрмон ресурслари ва ёғочли ўсимликлар ҳақида маълумот тўплашнинг замонавий усуллари бўйича чуқур билим олди. Шунингдек, ердан фойдаланиш ва ўрмон ресурсларининг таксономик хусусиятлари билан боғлиқ масалалар ҳам ўрганилди. Иштирокчиларга ўрмон екотизимларининг ҳолати тўғрисида маълумотларни тўплаш ва таҳлил қилиш имкониятини яратган географик ахборот тизимларидан (ГИС) фойдаланишга алоҳида эътибор қаратилди.
Ўзбекистондаги ўрмонлар атроф-муҳитни асраш ва иқлим ўзгаришига қарши курашишда муҳим ўрин тутади. Республикада 12 миллион гектардан ортиқ ўрмонлар жойлашган бўлиб, улар асосан баланд тоғ ёнбағирларида ва чуқур дарёлар водийларида тўпланган. Шуниси эътиборга лойиқки, ўрмонлар бой биохилма-хилликка ега табиий сув омбори бўлиб хизмат қилади ва қишлоқ аҳолиси учун муҳим ресурсларни таъминлайди. Бундан ташқари, ўрмонлар энергия ишлаб чиқариш учун муҳим ёғоч манбаи ҳисобланади.
Фото: ГИС асосидаги тренинг: Ўзбекистон барқарор ўрмон хўжалиги учун курашмоқда
ФАОнинг «Ўзбекистоннинг тоғли ва водий ҳудудларида барқарор ўрмон бошқаруви» лойиҳаси 2018-йилдан буён глобал экологик фонд кўмагида амалга оширилмоқда. Ушбу лойиҳа ўрмонларни барқарор бошқаришни таъминлаш, ўрмонларнинг экологик функцияларини, уларнинг эстетик ва рекреацион қийматини сақлаш, биологик ва ландшафт хилма-хиллигини сақлашга қаратилган. Шуни таъкидлаш керакки, дарахтларни кесиш ва чорва молларини ўтлаш туфайли ўрмонлар сезиларли босим ва таназзулга дучор бўлади. Маҳаллий ўрмон хўжаликлари кўпинча чекловлар ва етарли ресурсларга дуч келмайди.
Ушбу лойиҳа доирасида ФАО инновациялар ва ресурс тежовчи технологияларни жорий қилмоқда, ўрмон плантациялари майдонини кўпайтиришга кўмаклашмоқда, ўрмон хўжалиги корхоналарини замонавий ускуналар билан таъминламоқда ва илғор жаҳон тажрибаси асосида кадрлар тайёрламоқда. Ўрмон хўжалигида гендер тенглигини таъминлаш масалаларига алоҳида эътибор қаратилмоқда. Лойиҳа Сирдарё, Поп, Китоб ва Деҳқонобод ўрмон хўжалиги корхоналарида фаол амалга оширилмоқда ва Ўзбекистон Республикаси экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгаришлари вазирлиги ҳузуридаги Ўрмон хўжалиги агентлиги асосий миллий ҳамкор ҳисобланади.
Жорий йилнинг октабр ойида ФАО халқаро маслаҳатчиси Бредли Петтерсон бошчилигидаги лойиҳа гуруҳи 2023-йилда амалга оширилган ишларни мониторинг қилиш мақсадида барча 4 та ўрмон хўжалиги корхоналарига жойларга ташриф буюрди. Ўтган даврда 2 минг гектардан ортиқ майдондаги сув ҳавзаларини самарали бошқариш учун тоғ олди ҳудудларидаги тажриба зоналарида дренаж иншоотлари яратилди. Шунингдек, 20 минг гектар деградацияга учраган яйловлар ҳолатини яхшилаш бўйича ишлар олиб борилиб, 180 та уруғлик майдонлари яратилди. Шунингдек, ўрмонларнинг табиий қайта тикланишига кўмаклашиш мақсадида 4,2 минг гектар майдонда техник ишлар амалга оширилди. Лойиҳани амалга ошириш давомида 78 минг гектар майдонда ўрмонларни барқарор бошқариш бўйича ишлар олиб борилганини алоҳида таъкидлаш лозим.