Белорусия сценарийси Ўзбекистонда такрорланадими?

Келгуси йил бутун дунё сиёсий ҳаётида 2020 йилдан кам бўлмаган қизиқарли бўлишни ваъда қилмоқда. Белоруссиядаги норозилик намойишлари давом этмоқда, Навалний ҳатто панжара ортидан ҳам курашни тўхтатмайди ва Джо Байденнинг янги ҳаракатлари Ғарб давлатларининг Россияга қарши янги санкцияларни қўллаш қарорини кучайтириши керак. Шунингдек, 2021 йилда Ўзбекистон Республикасида Президент сайлови бўлиб ўтади.

Айни пайтда, Шавкат Мирзиёев ҳукмронлиги кетма-кет биринчи бўлиб, Ўзбекистон конститутсиясига кўра, у яна бир бор президентлик сайловларида қатнашиши мумкин. Аммо, бу янги атама у учун ҳақиқий бўлиб қоладими.

Маълумки, Мирзиёев ҳақиқий мухолифат мавжудлигини инкор этиб, барчага мухолифат чет элда ва унинг ортида турган одамлар Ўзбекистон фуқароси эмаслигини шама қилмоқда, чунки улар мамлакатдаги муаммоларни билишмайди. «Улар бу ерда сув ичмадилар ва нон ейишмади», деди Мирзиёевнинг ўзи.

Шу билан бирга, Ўзбекистон Президенти Путин билан жуда хавфли ўйин ўйнамоқда. Бундай позитсия Мирзиёевни оппозитсия ҳақиқатига ишонтириши мумкин. 2020 йил охирида у Ўзбекистонни ЕОИИнинг кузатувчи мамлакатига айлантирди. Шу билан бирга, Ўзбекистон раҳбари ЖСТга аъзо бўлиш, шунингдек, Европа Иттифоқи мамлакатлари билан яқин алоқаларни ривожлантириш ниятида.

Яқинда Россияга сабзавот экспорт қилинишини тўхтатиш билан боғлиқ воқеалар Путиннинг Мирзиёевнинг қарорига муносабатини кўрсатди. Кремл дубл ўйинига тоқат қилмайди. Аммо Ўзбекистон Президенти Путиннинг ЕОИИга қўшилиш бўйича таклифларини қабул қилишга тайёрлигини, агар интеграция жараёни унинг ЖСТга аъзо бўлиш ислоҳотларини бузмаслигини айтди.

Шавкат Мирзиёевнинг ҳаракатлари жуда жасур ва ҳал қилувчи. Бундай қоида Кремл диктаторига ёқмайди. 2021 йил октябрда бўлиб ўтадиган сайловлар президент учун ҳалокатли бўлиши мумкин. Таниқли сценарийга кўра, Путин сайловлар арафасида минтақани беқарорлаштириш учун ХҲК Вагнердан ёлланма аскарларни юбориши мумкин. Эҳтимол, россияпараст номзод илгари сурилиши мумкин, агар у ғалаба қозонса, одамларни кўчага олиб чиқиб, президентни сайловдаги фирибгарликда айблаб, истеъфосини талаб қилади.

Мутахассисларнинг фикрига кўра, ҳозирги пайтда Мирзиёев Европа Иттифоқи томонини олиб, ЖСТга аъзо бўлиш учун зарур бўлган қадар кўп ислоҳотларни амалга ошириши керак. Фақат шу йул билан у ўз кучини сақлаб қолади ва Россия транзит ва экспортни тўсиб қўйган тақдирда, Европани ўрнатишда ёрдам берадиган захира савдо йулагидан фойдаланади.