Парижда “давра суҳбати” бўлиб ўтди, унда Ўзбекистон Республикаси Франция билан ўзаро манфаатли шериклик истиқболларини муҳокама қилди.
Анжуманда сўзга чиққан Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Стратегик ва минтақалараро тадқиқотлар институти директори ўринбосари Бобур Усмонов мамлакатимизда сиёсий ва жамият ҳаётининг барча жабҳаларида амалга оширилаётган ўзгаришлар, фуқаролик жамияти ислоҳотлари ҳақида атрофлича гапирди.
ИСМИ вакили эркин фуқаролик жамиятини ривожлантириш, инсон ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини, демократик қадриятларни ҳимоя қилиш, аҳолининг сиёсий маданияти ва ҳуқуқий онгини юксалтириш, давлат органлари ва нодавлат нотижорат ташкилотлари ўртасидаги долзарб масалаларни ҳал этишда ижтимоий шериклик ва ҳамкорликни мустаҳкамлаш муҳим аҳамиятга эга эканини давлат нотижорат ташкилотлари, нодавлат нотижорат ташкилотларининг ташаббускорлиги ва фаоллигини ошириш мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳотларнинг мазмун-моҳиятини ташкил этади.
Мутахассиснинг фикрича, бу жараён у ёки бу кўринишда Ўзбекистон мустақилликка эришган пайтдан бошланган бўлса-да, сўнгги олти йил ичида янгиланиш жараёнлари тезлашди, мамлакат янгиланиш релсларига тушди.
Ўзбекистонда инсон ҳуқуқлари ва оммавий ахборот воситалари эркинлиги соҳасидаги вазият тубдан ўзгаргани, болалар ва мажбурий меҳнатга барҳам берилгани, инсон ҳуқуқлари бўйича стратегия қабул қилингани алоҳида таъкидланди.
Илгари кириш имкони бўлмаган ахборот сайтлари блокдан чиқарилди, хорижий ОАВ учун аккредитация очилди, блоггерлар янги воқеликка айланди. Жамоатчилик фикри пайдо бўлдики, энди орқага қарамасликнинг иложи йуқ, айниқса амалдорларга.
“Сўнгги йилларда оддий ўзбеклар ҳақиқатан ҳам мамлакат ичидаги жараёнларга ўз дахлдорлигини ҳис эта олди”, деди Бобур Усмонов.
Инсон ҳуқуқ ва манфаатларини таъминлаш, одамлар билан мулоқот қилиш, аҳолининг ҳаётий муаммо ва эҳтиёжларини чуқур ўрганиш ва ҳал этиш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Президентининг Виртуал ва Халқ қабулхоналари ташкил этилди. Мазкур тузилмалар давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари фаолияти самарадорлигини ҳамда жойларда юзага келаётган муаммоларни чуқур таҳлил қилиш механизми ҳамда улар фаолиятини баҳолаш мезонига, давлат органлари ва мансабдор шахсларнинг жамият олдидаги масъулиятини ошириш мезонига айланди.
Биргина ўтган 2021 йилнинг ўтган даврида Президентнинг Виртуал қабулхонаси ва Халқ қабулхоналарига 1,6 миллион мурожаат келиб тушган, бу ҳар ойда ўртача 133 мингта ёки кунига 4,4 мингтани ташкил этади, деди у.
Шу билан бирга, ИСМИ директори ўринбосарининг сўзларига кўра, ўсиб бораётган фуқаролик фаоллигини инкор этиб бўлмайди ва фуқаролик жамиятининг бундай жалб этилиши ислоҳотларни амалга оширишга сезиларли ёрдам беради. “Барча муҳим қарорлар жамоатчилик муҳокамасига қўйилади. Мурожаатлар натижаларига кўра қарорлар лойиҳалари қайта кўриб чиқилганига кўплаб мисоллар келтириш мумкин”, — дея қўшимча қилди у.
Ўзининг фаолияти давомида биринчи марта 280 та бўлимда матбуот хизматлари пайдо бўлди. Республика бўйлаб мингдан ортиқ матбуот котиблари ахборот-маърифий фаолият олиб бормоқда. Улар мақоми бўйича давлат органлари ва бошқа ташкилотлар раҳбарларининг ўринбосарларига тенглаштирилади.
Бобур Усмонов республикадаги ўзгаришлар қанчалик чуқурлигини ифодаловчи бир қанча мисоллар ҳам келтирди. Булар орасида фуқароларнинг ўзлари бюджет маблағларини тақсимлашда иштирок этишига имкон берувчи янги институт – “ташаббус бюджети” жорий этилгани, шунингдек, туҳмат ва ҳақорат учун жиноий жавобгарлик бекор қилингани ҳамда тўсқинлик қилишни тақиқлаш тўғрисидаги қарорни қайд этди.
“Бу қонунларнинг барчаси бир қўнғироқ билан бекор қилинадиган қозиқлардир, уларни энди эътиборсиз қолдириб бўлмайди. Бу ҳам мамлакатнинг янада юксалишининг кафолати, тараққиётнинг энг муҳим шартидир”, – дея хулоса қилди Бобур Усмонов.
Марказий Осиё халқаро институти ҳамда Европада прогнозлаш ва хавфсизлик маркази ҳамкорлигида ташкил этилган тадбирда Ўзбекистон ва Франциянинг етакчи таҳлилий ва тадқиқот тузилмаларидан Марказий Осиё масалаларига ихтисослашган 70 дан ортиқ мутахассислар иштирок этди.
Улар орасида Прогнозлаш ва Европа хавфсизлиги маркази, Париж университети, Халқаро ва стратегик муносабатлар институти (IRIS), Илғор тадқиқотлар ва халқаро ахборот маркази (CERII), Франция халқаро муносабатлар институти (IFRI), Шарқ тиллари ва маданияти миллий институти.
Тадбирда Ўзбекистон томонидан МИКА, Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази, Стратегик ва минтақалараро тадқиқотлар институти ҳамда Халқаро муносабатлар ахборот-таҳлил маркази экспертлари иштирок этди.