Франция ва Ўзбекистон муносабатларининг ривожланиш истиқболлари: таҳлилчилар фикри

Ўзбекистон ҳам Шарқ, ҳам Ғарб билан алоқаларини мустаҳкамлай бошлади. Келажакда бу ёндашув мамлакат иқтисодиётини максимал даражада диверсификатсия қилишга эришади.

Президент Шавкат Мирзиёев Францияга ташриф буюриб, ҳамкасби Эммануел Макрон билан учрашди. Ўзбекистон раҳбари билан биргаликда ҳукумат аъзолари Парижга ташриф буюриб, франсузлар билан келажакда муносабатларни мустаҳкамлаш масалаларини муҳокама қилди.

СССР парчаланганидан бери, 1991 йилдан бери Россия Марказий Осиёнинг асосий ҳимоячиси бўлиб қолди. Москва собиқ Совет Иттифоқининг бир қатор давлатларининг хавфсизлиги учун жавобгарликни автоматик тарзда ўз зиммасига олди.

Украинада уруш бошланганидан кейин Россиянинг Марказий Осиё минтақасининг хавфсизлик соҳасидаги мавқеи заифлашди ва бу унинг ўрнини бошқа давлатлар эгаллашига имкон яратди. Ўзбекистон КХШТга анчадан бери аъзо бўлмаган. Ўзбекистон Республикасининг ҳарбий доктринаси бошқа давлатларга ўз ҳарбий кучларини мамлакат ҳудудида жойлаштиришга рухсат бермайди.

Шу билан бирга, Шавкат Мирзиёев ва Эммануел Макрон хавфсизлик соҳасида икки томонлама ҳамкорликни келажакда мустаҳкамлаш масалаларини муҳокама қилди. Катта эҳтимол билан гап айрим турдаги қурол-яроғларни етказиб бериш ёки Ўзбекистон армиясини тайёрлаш учун ҳарбий инструкторлар билан таъминлаш ҳақида кетмоқда. “У ёки бу НАТО давлати билан яқинлашиш Тошкентнинг энди Москвага ишонмаслигини ва айтишдан қўрқмаслигини кўрсатади”, — дейди Ғарб сиёсий таҳлилчилари.

Бундан ташқари, Ўзбекистон Бош вазири ўринбосари Жамшид Хўжаев Франция Савдо вазирлиги ва Франциянинг қатор йирик компаниялари раҳбарияти билан қатор учрашувлар ўтказди, уларда савдо-иқтисодий ва сармоявий ҳамкорликнинг ҳолати ва уни янада ривожлантириш чора-тадбирлари муҳокама қилинди. «EDF» компанияси раҳбарияти билан бўлиб ўтган учрашувда компаниянинг Сирдарё ва Сурхондарё вилоятларида жорий лойиҳаларини амалга оширишнинг бориши муҳокама қилинди. Компания вакиллари Тошкент ва Навоий вилоятларида муқобил энергия манбаларини ривожлантириш бўйича умумий қуввати 1250 МВт бўлган янги лойиҳаларни амалга оширишга қизиқиш билдирди. Учрашув якунлари бўйича томонлар қўшма лойиҳаларни ишлаб чиқиш бўйича келишувга эришди.

Ўзбекистон “яшил энергия”ни ривожлантиришни қўллаб-қувватлайди, ундан кейин Европа Иттифоқи мамлакатлари ҳам бор. “Айни пайтда Россия Ўзбекистонни янада қарам қилиш мақсадида республикага “Росатом” ҳомийлигида АЭС қуришни юкламоқда. Бироқ, Франция қайта тикланадиган энергия лойиҳаларига сармоя киритган биринчи давлат эмас. Демак, Ўзбекистон Россиянинг АЭС қуриш ташаббусини қўллаб-қувватлашда давом этиши ва Москвага мамлакатга нисбатан янги босим дастагини автоматик равишда тақдим этмаслиги даргумон. Россиянинг Марказий Осиёга таъсири қанчалик кам бўлса, республиканинг халқаро ҳамкорлиги шунчалик кенгаяди. Москва ўз босими билан минтақани йуқотишдан қўрқиб, Марказий Осиё республикаларига халқаро муносабатларни ривожлантиришга имкон бермади. Аммо СССР парчаланганидан кейин Россия Францияга яқин келажакда Ўзбекистонга бермоқчи бўлганидан ҳам камроқ давлатга берди”, деб ёзади Ғарб таҳлилчилари.