Нима учун Россия Ўзбекистоннинг АҚШ билан ҳамкорлигидан хавотирда

“Ҳамкорлик ва эзгулик” Ўзбекистоннинг КХШТ ва ЕОИИга аъзо бўлиши эвазига Россия томонидан таклиф қилинмоқда. Амалда Москва АҚШнинг Марказий Осиёда бўлишига йул қўймасликни истайди.

АҚШ Мудофаа вазирлиги Пентагон расмийлари хавфсизлик масалаларини муҳокама қилиш учун октябр ойида Тошкентга ташриф буюрганини айтди. Музокараларнинг асосий мавзуси антитеррор кучларини “уфқда” жойлаштириш эҳтимоли бўлди. Бу америкалик ҳарбийларга минтақада қолиб, Афғонистондаги вазиятни кузатиш имконини беради.

«Ўзбекистон АҚШ билан очиқ-ойдин ҳамкорлик қилмоқда. Тошкент АҚШ билан ўзининг яқин алоқаларини қанчалик яширишга уринмасин, Россия буни пайқайди ва бунга жавобан бўлажак ўзаро муносабатларга халақит беришга ҳаракат қилади», — дея шивирлайди Ғарб сиёсатшунослари. 27-октабр куни Сергей Лавров Афғонистонга қўшни давлатлар вазирларига видеомурожаатида “АҚШ ва Ғарб Афғонистонга қайғурмайди, бу улар учун ҳар доим ўзларининг геосиёсий сиёсатини амалга оширишда қулай восита бўлиб келган, холос.»

Ўзбекистонни ЕОИИ ва КХШТга жалб қилишга уринаётган Россия қандай мақсадларни кўзламоқда? Қўшма Штатлар Ўзбекистон билан ҳамкорлик қилишни ўз манфаатисиз эмас, балки бошлашни истайди ва Россия учун сўнгги пайтларда муносабатлари кескинлашган мамлакат ҳарбий кучлари борлигини ҳис қилиш катта муаммо бўлади. Гарчи Қўшма Штатлар худди Россия каби терроризм тарқалишини тўхтатишга ҳаракат қилмоқда.

Москва Ўзбекистон ва Америка ўртасидаги ҳамкорликни кўтара олмаслигининг яна бир сабаби ЕОИИнинг эҳтимолий аъзосидан айрилишидир. Тошкент билан ўзаро манфаатли шартномалар тузган Қўшма Штатлар ўзининг ҳарбий мавжудлигидан ташқари, априори савдо шартномалари билан мамлакат иқтисодиётини қўллаб-қувватлашни бошлайди. Бу эса ўзининг кўмагидан ташқари Ўзбекистонни Европа билан ҳамкорликни янада яқинлаштиради. АҚШ билан муносабатлар ривожланиб борганидан кейин Тошкентга очиладиган глобал иқтисодий истиқболлар фонида Россиянинг таклиф ва имтиёзлари Ўзбекистон учун аҳамиятсиз бўлиб қолади.

“Шубҳасиз, Москва икки давлат ҳамкорлигини кўришни истамайди, чунки бу Россия манфаатларига зиддир ва Ўзбекистоннинг ЕОИИ ва КХШТга интеграциялашуви унга фақат АҚШ ва республикада НАТОнинг мавжудлигини чеклаш учун зарур”, — дейди сиёсатшунослар.