Адлия вазирлиги хабар беришича, қонунчиликда тақиқланганига қарамай, турли даражадаги мансабдор шахслар фуқаролардан турли хил маълумотномаларни талаб қилишда давом этмоқда.
Президент фармонига мувофиқ, 2020 йил 1 январдан бошлаб давлат органлари ва ташкилотлари томонидан фуқаролардан қайтариб олиниши, шунингдек уларни фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари томонидан берилиши тақиқланган 28 та ҳужжатлар рўйхати тасдиқланди. Бу миллионлаб фуқароларнинг вақтини, асабини, молиявий ресурсларини тежаш, шунингдек ушбу ҳужжатларни тайёрлаётган давлат органлари ва ташкилотларига юкини камайтириш мақсадида қилинган.
Аммо, Адлия вазирлиги томонидан ўтказилган мониторинг натижалари шуни кўрсатдики, амалда ҳанузгача турли ташкилотлар ва идоралар фуқаролардан кераксиз маълумот ва маълумотномаларни талаб қилиш ҳолатлари мавжуд.
Ушбу ҳужжатлар асосан иш учун мурожаат қилишда сўралади. Масалан, тиббиёт бирлашмалари ва муассасаларида, ички ишлар идораларида ишлаш учун, шунингдек, тижорат банкларидан кредит олиш учун мурожаат қилишда фуқаронинг кўп ҳолларда психиатрия ёки наркологик диспансерда рўйхатдан ўтганлиги ёки рўйхатдан ўтмаганлиги тўғрисида гувоҳнома талаб қилинади. Ушбу мақсадлар учун 45 мингдан ортиқ фуқаролардан бундай маълумотномалар талаб қилинган.
Албатта, қонунчиликда бундай маълумотномаларни сўраш мумкин бўлган ҳолатлар мавжуд. Масалан, никоҳни рўйхатдан ўтказишдан олдин, ҳайдовчилик гувоҳномасини олишда ва ҳоказо.
Шу билан бирга, айрим турдаги маълумотномаларнинг асосий ҳужжатга илова сифатида кўрсатилмаганлиги ёки тегишли меъёрий ҳужжатлар асосида бекор қилинганлиги ҳали ҳам айрим давлат ташкилотлари назаридан четда қолмоқда.
Шундай қилиб, давлат раҳбарининг тегишли фармони билан жорий йилнинг 1 сентябридан бошлаб фуқаролардан судланганлиги/судланмаганлиги тўғрисидаги маълумотномани ва манзил маълумотларини талаб қилиш тартиби бекор қилинди. Улар давлат идоралари томонидан фуқаронинг рухсати билан идоралараро электрон ўзаро таъсир ўтказиш йули билан олинади.
Шунга қарамай, амалда биргина сентябр ойида фуқаролардан 22 мингга яқин ана шундай маълумотномалар сўралган.
Сабаби оддий — давлат идоралари ҳужжатларда белгиланган муддатларда идоравий тизимларни бирлаштириш бўйича ишларни якунламадилар, натижада фуқаролар азият чекмоқда.
Таҳлиллар шуни кўрсатдики, кўпинча фуқароларнинг номига шахсий уй-жойлар борлиги ёки ёъқлиги тўғрисидаги маълумотнома маҳаллий ҳокимият органлари (ҳокимликлар) томонидан — 788 та маълумотнома, маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш идоралари — 1069 та маълумотнома, мудофаа идоралари — 899 та маълумотнома, ички ишлар органлари томонидан сўралади. — 292 маълумотнома, кадастр органлари — 242 маълумотнома, тижорат банклари — 229 маълумотнома ва иш билан таъминлаш органлари — 119 маълумотнома.
Кадастр органлари ушбу маълумотни идоралараро ўзаро муносабатлар тизими орқали тегишли ташкилотга юборишлари мумкин.