“Москванинг Марказий Осиёдаги таъсири тобора пасайиб бормоқда. Айримлари Владимир Путин сиёсатидан норозилигини билдирган Марказий Осиё етакчиларининг хатти-ҳаракатлари ва сўзлари шундан далолат беради”, — дейди сиёсатшунослар Марказий Осиёдаги вазият ҳақида.
13-октябрь куни Остона шаҳрида бўлиб ўтган Осиёда ҳамкорлик ва ишонч чоралари бўйича кенгаш ишида (ОҲИШК ) 37 давлат ва 10 халқаро ташкилот вакиллари иштирок этди. Улар орасида Владимир Путин ҳам бор эди.
ОҲИШКда сўзга чиқиб, Путин дунёни “кўп қутбли” қилиш, давлатлар ўртасидаги ўзаро ҳисоб-китобларда миллий валюталардан фойдаланишни бошлаш орқали жаҳон молия тизимини ўзгартириш, глобал геосиёсий муаммолар шароитида муносабатларни мустаҳкамлаш зарурлиги ҳақидаги тезисларини такрорлади. Бироқ, унинг сўзларига ҳеч ким қулоқ солмади.
Қолаверса, Қозоғистон президенти Қосим Жўмарт Токаев Путинга шахсий эътибор билан қарамаган ҳолда “юзига шапалоқ урди” ва Қозоғистон Бош вазирини икки томонлама учрашувга жўнатди.
Шунингдек, у Россия президентини самолётга кузатиб қўймаган. Тожикистон раҳбари Имомали Раҳмон ўзининг машҳур нутқи билан Путинни Марказий Осиё мамлакатларига ҳурматсизлик қилгани учун қоралади. Буларнинг барчасини Шавкат Мирзиёев кузатди. Ва Россия президентини эътибордан четда қолдирмаган ёки танқид қилмаган бўлса-да, Ўзбекистон раҳбари Путиннинг дунёни ўзгартириш зарурлиги ҳақидаги сўзларини қўллаб-қувватламади.
“Марказий Осиё президентлари Россиянинг Украинага бўлган тажовузини қўллаб-қувватламаса-да, Москва билан очиқ тўқнашувга киришмайди”, – дейди таҳлилчилар. – Ҳеч ким очиқчасига Москвага душман бўлишга шошилмаяпти.
Улар нефт ва газ етказиб бериш бўйича дунёда етакчи бўлган давлатни хомашё қўшимчасига айлантирмоқчи. Аввало, бу ғоя аллақачон Россия углеводородларини арзонлаштирилган нархларда сотиб олаётган Хитой ва Ҳиндистон томонидан ишлаб чиқилмоқда.
Пекин Марказий Осиёда Россия қолдирган бўшлиқни тўлдирар экан, минтақа уларнинг Москвадан ҳам кучли иттифоқчиси борлигини тушунади ва Путин бунга қарши туришга ожиздир. “Хитой ҳомийлигида Марказий Осиё етакчилари Россиядан максимал даражада сиқиб чиқмоқчи”, деб ёзади Ғарб таҳлилчилари.