Марказий Осиё давлатлари Украина ҳудудида олиб борилаётган ҳарбий амалиётлар масаласида бетарафликни сақлаб қолишади. Ғарб санкциялари бўйича позиция ноаниқ. Бир томондан, республикалар Ғарбнинг санксия режимини қўллаб-қувватлашларини эълон қиладилар. Терговчи журналистлар Россияга тақиқланган икки мақсадли маҳсулотлар Марказий Осиё республикалари орқали олиб кирилаётганига оид далилларни чоп этмоқда.
Ғарб давлатлари Украинада ҳарбий ҳаракатлар бошланганидан кейин Россия Федерациясига қарши санкциялар киритди. Импортни тақиқлаш Россия иқтисодиётини мустаҳкамлашга ҳисса қўшадиган, шунингдек қурол яратиш учун хизмат қилиши ёки бевосита ишлатилиши мумкин бўлган товарларга нисбатан қўлланилади.
Москва санкциялар самара бераётганини тан олишни қатъиян рад этди. “Шунга қарамай, Россия Федерациясининг ҳаракатлари ўз-ўзидан гапиради. Мамлакат тақиқланган товарларни олиб кириш учун собиқ СССР республикалари ва айниқса Марказий Осиё давлатларидан фойдалана бошлади”, деб ёзади Ғарб сиёсатшунослари.
Уларнинг айтишича, сўнгги бир неча ҳафта ичида россиялик ишбилармонлар Ғарб санксияларини четлаб ўтишда ёрдам сўраб марказий осиёлик тадбиркорларга мурожаат қилган.
Фамилиясини айтмаган қозоғистонлик тадбиркорнинг айтишича, россиялик ҳамкасби унга Австралиядан нодир тупроқ металлари юк машинасини олиб ўтишда ёрдам бериш учун 1 миллион доллар таклиф қилган: “Телефонлар ва подшипниклардан тортиб, самолёт қисмлари ва ноёб тупроқ металларигача”, – тадбиркор деди, сўровларга мисоллар келтирди, уларнинг барчасини рад этди.
Ўзбекистоннинг “Промcомплектлогистиc” компанияси 2022-йил июн ойи охирида Россия ҳарбий-саноат комплекси билан ҳамкорлик қилгани учун АҚШ санкциялари остида эди. Ғарб матбуотининг ёзишича, руслар Ўзбекистонда санкцияларни четлаб ўтиш ва мамлакатга тақиқланган маҳсулотларни олиб кириш учун уйдирма фирмалар очишга киришган.
Шу билан бирга, Ўзбекистон ва Қозоғистон ҳукуматлари Ғарб санкцияларига риоя қилиш зарурлигини эълон қилиб, режимни бузмаслик учун АҚШ ва Европа Иттифоқи вакиллари билан маслаҳатлашмоқда.
Бир қатор Ғарб ОАВларининг ёзишича, Москва санкцияларни четлаб ўтиш учун аллақачон республикалардан фойдаланмоқда. “Промкомплектлогистикс” жаримаси шуни кўрсатадики, агар Ғарб ҳар қандай компания ноқонуний фаолиятга алоқадорлиги тўғрисида аниқ далиллар олса, уларга жавоб қайтаради. Келажакда бу бутун давлатга салбий таъсир кўрсатиши ва глобал изоляцияга олиб келиши мумкин.