Россия Ўзбекистоннинг дон бозорларини ҳимоя қилиш ниятида

Ҳозирда Қозоғистон Тожикистон ва Ўзбекистонга дон импортининг 90 фоизини таъминлайди.

Бироқ, Россия бу бозорларни фаол ривожлантириш ниятида.

Бу ҳақда Россия Федерацияси дон экспортчилари иттифоқи раҳбари Эдуард Зернин шу ҳафта Тошкентда бўлиб ўтган Каспий ва Марказий Осиё дон форумидаги нутқида маълум қилди, деб хабар беради Элдала.

Оммавий тозалаш бошланган Қозоғистон темир йўллари етказиб бериш динамикасини таъминлай олмайди. Ғалла, ун ва бошқа турдаги қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини жўнатиш шартлари бузилмоқда, бу эса қозоғистонлик етказиб берувчиларни ишончли шериклар мақомидан маҳрум қилади ва марказий осиёлик харидорларни россиялик савдогарлар қўлига итариб юборади.

«Марказий Осиё ва Афғонистондаги ҳамкасбларимиз бўш қутилар билан ўтириб, етказиб беришимизни кутаётган бир пайтда биз номинал экспортни йўлга қўя олмаймиз. Айни пайтда Россия ушбу минтақани ритмик таъминот билан таъминлашга ва бизнинг ҳажмларимизни алмаштиришга тайёрлигини эълон қилади. Ҳозирча ҳамкорларимиз темир йўл билан боғлиқ муаммоларимизни ҳал қилишимизни кутишмоқда. Аммо яқин орада бу содир бўлмаса, кутишдан чарчаб, Россиядан ғаллага оддийгина ўтишади», — деди Қозоғистон дон иттифоқи расмий вакили Евгений Карабанов.

Қозоғистон темир йўл тармоқларининг ҳозирги инқирозининг сабабларидан бири Хитойдан Европага юк транзитининг ўсишидир. Бу тенденция содда тарзда тушунтирилади — транзит тарифи Қозоғистон товарларини ташишдан икки баравар кўп даромад олиш имконини беради.

«Натижада Хитойнинг контейнер поездлари Қозоғистон ҳудуди орқали кунига 1000 километр тезликда ҳаракатланмоқда. Ва бундай тезликни таъминлаш учун уларга магистрал тортувчи локомотивларга хизмат кўрсатишда устуворлик берилади. Экспортимиз эса бўғилиб қолди. Мана шундай устувор масала — ўз мамлакати ёки қўшни давлатнинг бизнесини қўллаб-қувватлаш «, — дея тушунтирди Евгений Карабанов.

Шу билан бирга, қозоқ озиқ-овқат ишлаб чиқарувчилари июл ойидан бери Хитой портларида тиқилиб қолган юкларини қабул қила олмаяпти. Бу кўплаб корхоналарни ёпилиш ёқасига қўяди. Аммо Хитой учун ўз ҳудуди орқали товарлар транзитини эмас, балки экспорт учун ўз ишлаб чиқарган товарларни жўнатишни таъминлаш муҳимроқдир.

«Қозоғистон темирйўлчилари бунга тескари ёндашувда. Вазият шу тарзда ривожланаётган бир пайтда, Россия Қозоғистон учун анъанавий бозорларга чиқиш имкониятига эга. Қозоғистон қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчилари уларни йўқотиш хавфи ҳар қачонгидан ҳам реалдир», дейилади хулосада.