Сиёсатшунослар фикрича, Россия муҳожирлар ёрдамида Ўзбекистонга таъсир ўтказмоқда

Россияда Ўзбекистонга ва унинг ЕОИИга кириш қарорига ҳеч ким босим ўтказмайди, дейишади. “Айни пайтда Москва турли йуналишлардан фойдаланиб, Тошкентга босим ўʻтказмоқда. Улардан бири ҳар икки давлатда ҳамиша оғриқли нуқта бўлиб келган муҳожирлар мавзусидир”, — дейди сиёсатшунослар.

Ўзбекистон Сенати раиси Ниғматилла Йулдошев 6-8 ноябр кунлари Россияда бўлди. Ташрифдан мақсад меҳнат миграцияси масалалари бўлди. Делегация таркибида Йулдошев билан биргаликда Россия Федерациясининг Ўзбекистонда миграция марказини ташкил этиш бўйича Россия расмийлари билан музокаралар олиб боришга ҳаракат қилган Эркин Мухитдинов ҳам бор эди.

Кўп функцияли миграция маркази — бу потенциал меҳнат муҳожири зарур тартиб-қоидалар, масалан, билим синовлари, тиббий кўриклар ва бошқа тартиб-қоидалардан ўтиш учун юбориладиган парастатал муассаса бўлиб, аризачиларга Россияда қонуний асосда йиллик ишлаш учун рухсатнома олиш имконини беради. Айни пайтда муҳожирлар аввало Россияга келишади ва шундан кейингина ишлашга рухсат олиш учун барча инстантсиялардан ўта бошлайдилар, бу пора талаб қилади ва ўртача икки ҳафта давом этади.

Ўзбекистон Россияга келаётган ишчилар сони бўйича Марказий Осиё давлатлари орасида етакчи ҳисобланади. Ҳар йили мигрантлар уйларига ўртача 3 миллиард доллар жўнатади. Тошкент ўз фуқароларининг хорижда бўлиш шартларини яхшилашдан манфаатдор. Россия учун бу ЕОИИга интеграция муҳимлигини таъкидлашнинг яна бир сабаби, чунки иттифоқ «меҳнат ҳаракати эркинлиги» учун имконият яратади. Шу боис Ўзбекистон ўз муҳожирлари учун алоҳида шартлар ёки бошқа иқтисодий масалалар бўйича музокаралар олиб борар экан, бу жараён Евроосиё иқтисодий иттифоқига қўшилиш муҳокамаси билан боғлиқ.

Шунга қарамай, ЕОИИ мигрантларнинг асосий муаммосини ҳал қилмайди. Қоғозбозлик Марказий осиёликлар дуч келадиган ноқулайликнинг кичик бир қисми, холос. Қирғизистондан ҳам Россияга ишлаш учун келишади. Бу давлатлар ЕОИИ аъзоларидир, бироқ ҳуқуқ-тартибот идораларининг уларга нисбатан муносабати “иқтисодий уюшма”га кирмайдиган Марказий Осиё республикаларидан келган муҳожирларга нисбатан бир хил.

Ўзбекистон ҳукумати ўз муҳожирларини Россияда ишга жойлаштириш масаласини ҳал қилишда тобора кучайиб бораётган рол ўйнамоқда. Москва, ўз навбатида, бу масалани, ҳатто коронавирус пандемияси туфайли юзага келган ишчи кучи танқислиги шароитида ҳам ўзи учун фойдали позитсиядан кўтаришга ҳаракат қилмоқда. Россия Ўзбекистон муҳожирлари пул ишлаш учун муқобил мамлакат қидирмаётганидан фойдаланиб, тирик одамларни Ўзбекистоннинг ЕОИИга кириши учун сиёсий “аргумент”га айлантирмоқда.