Ўзбекистон глобал муаммоларга дўч бера олади, дейди таҳлилчилар

Ўзбекистон сўнгги беш йил ичида бозор ислоҳотлари йўлидан собитқам бориб, ривожланишда ажойиб ютуқларга эришди. Бироқ глобал пандемия келтириб чиқарган иқтисодий зарбадан зўрға қутулган Ўзбекистон Россиянинг Украинага бостириб кириши зарбасини дарҳол ҳис қилди. Шунга қарамай, ислоҳотлар йўлини давом эттирар экан, республика ҳар қандай глобал инқирозларга бардош бера оладиган даражада кучли бўлиши керак.

Жаҳон банки эндиликда Европа ва Марказий Осиё минтақасидаги ривожланаётган бозор ва ривожланаётган иқтисодиётларнинг ялпи ички маҳсулоти 2022-йилда 0,2% га қисқаришини прогноз қилмоқда, чунки хом ашё нархларининг ошиши инфляцияни кучайтиради. Минтақадаги ўсиш келгуси йилда ижобий бўлиши прогноз қилинмоқда, лекин ҳали ҳам 0,3% да жуда паст. Бундан ташқари, қисқа муддатли прогноз бир қанча салбий омилларга боғлиқ: юқори товар нархлари, Хитой ва Европа Иттифоқида эҳтимолий пасайиш, юқори фоиз ставкалари ва бутун дунё бўйлаб қаттиқроқ молиялаш шартлари. Буларнинг ҳаммасига эса Украинадаги уруш сабаб бўлмоқда.

Марказий Осиё учун Россия Федерациясига қарши санкцияларнинг қўлланилиши оқибатлари катта зарба бўлди, бу уларнинг иқтисодиётига таъсир қилмасдан қолиши мумкин эмас эди. Россия муҳим қишлоқ хўжалиги экинларини сотишдан бош тортди, Ғарб санкцияларини четлаб ўтиш учун республикаларнинг банк секторидан фойдаланиш имкониятидан фойдаланди. Ғарбий ва Шарқий, Жануби-Шарқий Осиё мамлакатлари ўртасида Россия орқали ўтган тарихий савдо йўллари бузилди. Бу муқобил этказиб бериш занжирларини қидириш зарурлигига олиб келди.

Шу билан бирга, 2017-йилдан буён бозорни ислоҳ қилиш бўйича узлуксиз саъй-ҳаракатлар туфайли Ўзбекистон ташқи стимулларга нисбатан анча чидамли бўлди. Охирги беш йил ичида у валюта ва савдо чекловларини юмшатди, нархларни эркинлаштирди ва ишбилармонлик муҳитини яхшилади. Кам таъминланган фуқароларнинг ижтимоий ҳимояси уч баробарга ошди.

Тошкентда келгусида соғлиқни сақлаш ва таълим сифатини ошириш, инсон ҳуқуқларига риоя этилишини қатъий назорат қилиш режалаштирилган. Мирзиёев Ўзбекистонни Осиёдаги Европа давлатига айлантиришга интилмоқда, бунда Жаҳон банки Ғарб ҳамкорлари билан биргаликда унга ёрдам бермоқда.

“Ривожланаётган глобал инқирозга қарамай, Ўзбекистон Республикаси зарбани қатъият билан ушлаб турибди. Бироқ, Москва билан ҳамкорликни давом эттириш мамлакат келажаги учун жиддий хавф-хатарларга бой. Россия аллақачон маданиятли савдодан воз кечган. Ўзбекистон Республикасининг муваффақиятли келажаги фақат Россиядан максимал даражада чиқариб юборилган тақдирдагина мумкин”, — дейди сиёсатшунослар.