Ўзбекистон ва Тожикистон ҳарбий машғулотлари минтақадаги хавотирни кўрсатмоқда

Ўзбекистон ва Тожикистон ўртасидаги ҳарбий ҳамкорликнинг ўтган йиллар давомида кенгайгани нафақат икки давлат ўртасидаги яқин муносабатлар, балки Афғонистондан келаётган таҳдидларни ҳам бирдек англашини таъкидламоқда. Айни пайтда, дунёдаги янги геосиёсий муаммолар Россия томонидан эҳтимолий тажовузга тайёргарлик кўриши мумкин.

Яқинда якунланган қўшма машгʻулотлар ва Ўзбекистон ва Тожикистон ўртасидаги олий даражадаги учрашувлар Афғонистондаги Толибон ҳукуматига нисбатан турлича боʻлишига қарамай, Тошкент ва Душанбе ўртасидаги минтақавий алоқалар янада яқинроқ эканлигидан далолатдир.

4 август куни Афғонистон билан чегарадош Термиз шаҳрида Тожикистон-Ўзбекистон қўшма “Ҳамдўстлик-2022” ҳарбий машғулотлари бошланди. Бироқ, машғулотларнинг мазмун-моҳияти икки давлат ўртасидаги чегаранинг шартли равишда бузилишини қайтаришга қаратилган бўлиб, вазирлик маълумотларига кўра, “пулемётчилар, танклар, артиллерия ва бошқа жанговар бўлинмалар, шу жумладан авиатсиянинг аниқ зарбалари натижасида йуқ қилинган. ” Вазирликларнинг ҳеч бири оммавий баёнотларида машғулотларда қанча одам қатнашганини кўрсатмаган.

Машғулотлар якунланаётганда Тожикистон мудофаа вазири генерал-полковник Шерали Мирзо 9 август куни Тошкентга келиб, Ўзбекистон мудофаа вазири генерал-лейтенант Баҳодир Қурбонов билан учрашди. Қурбонов, вазирлик маълумотларига коʻра, “Ўзбекистон ва Тожикистон Республикаси ўртасида ўрнатилган дўстона муносабатларни таъкидлади” ва алоқалар янада кенгайишига “ишончини изҳор этди”. Томонлар турли соҳалардаги ҳамкорликни қайд этдилар: сиёсий, иқтисодий, маданий-гуманитар соҳалардан тортиб мудофаа ва хавфсизлик масалаларигача.

Айтиш жоизки, машғулотлар давомида Афғонистон тўғридан-тўғри тилга олинмаган. 2022-йилда Ўзбекистон ва Тожикистон Афғонистон ҳудудидан ИШИД террорчилик гуруҳининг Хуросон бўлинмаси томонидан ҳужумга учраган бўлса-да, сохта душманга танклар, артиллерия ва “бошқа техникалар” билан қарши туриш тўғрисидаги баёнотда кўпроқ қуролли кучлардан ҳимояланиш тайёргарлиги аниқ кўрсатилган. террорчиларга қараганда жиддий рақиб.
Бундан ташқари, 10 август куни Душанбеда АҚШ билан биргаликда “Минтақавий ҳамкорлик-2022” ҳарбий машғулотлари бошланди. Уларда Тожикистондан ташқари Қозоғистон,

Қирғизистон, Ўзбекистон, Моʻгʻулистон ва Покистон. Тўғриси, Америка чет элда терроризмга қарши кураш бўйича мутахассис. Бироқ, Украинадаги ҳозирги ҳарбий инқироз шароитида бундай машқлар ноаниқ. АҚШнинг Марказий Осиёдан Россияга яқин кўриниши ва ҳатто Москва ва Вашингтон ўртасидаги сиёсий таранглик шароитида ҳам Москвада хавотир уйғотиши мумкин.

Шу билан бирга, Марказий Осиёда улар Россия Федерацияси билан Марказий Осиё давлатларидан бири билан уруш бўлган тақдирда, жанговар ҳаракатларни мувофиқлаштиришни амалга ошириш қанчалик муҳимлигини тушунишади.
АҚШ ташаббуси, шунингдек, сохта душманни “террорчи” деб аташ Москванинг қўрқувини йуқотиши керак.

Ўзбекистон ўзининг яхши қўшничиликка асосланган ташқи сиёсатига қарамай, урушга тайёргарлик кўриш имкониятини қўлдан бой бермаяпти. Зеро, бу ҳар хил босқинчиларга мамлакат кучсиз эмаслигини кўрсатишнинг ягона йули. Шу билан бирга, бу Тошкентнинг ҳам, минтақадаги бошқа давлатларнинг ҳам янги таҳдидлардан ҳақиқий ташвишини кўрсатади.