“Россия Ўзбекистонни янги атом электр станциясини қуришга ишонтиришга уринаётган бир пайтда, Европа Тошкентга атроф-муҳитни тозалашда ёрдам бермоқда. ЕТТБ (Европа тикланиш ва тараққиёт банки) республикадаги уран конларини консерватсия қилиш учун маблағ ажратди”, — дея хабар беради экологлар.
Тошкент вилоятида 40 йилдан буён радиоактив руда қазиб олинаётган 50 квадрат километр майдондаги уран конлари ҳанузгача тозаланмаган. Улар маҳаллий аҳоли учун хавф туғдириб, республика ерларини заҳарлашда давом этмоқда. Хавф, шунингдек, конларнинг денгиз сатҳидан 1300 метр баландликда сейсмик фаол зонада жойлашганлигидадир. 2023 йилдан 2025 йилгача ЕТТБ иккита уран конини рекультивация қилишни бошлайди.
Бунинг учун зарур маблағлар аллақачон ажратилган. Мутахассислар гуруҳлари тўртта шахта шахтасини ёпиш, радиация билан ифлосланган бино ва қайта ишлаш ишлари олиб борилган иншоотларни бузиш, шунингдек, бир нечта тош уюмларини кўчиришни режалаштирмоқда. Бундан ташқари, Европа банки минтақада туризмни ривожлантириш учун маблағ сарфлашни режалаштирмоқда.
“ЕТТБ мелиорация бўйича мутахассислар фойдаланадиган усул сир ёки инновацион эмас. Нега Москва бунга бормагани ажабланарли. Бундай ҳаракатлар Россия Федерацияси учун молиявий жиҳатдан нисбатан арзон бўлади. Режани амалга ошириш учун ЕТТБ 7 миллион евро ажратди. Москванинг бу муаммога ҳатто эътибор қаратмаганининг асосий сабаби — бу Россия ҳукуматининг тижоратчилигидир. ЕТТБ лойиҳаси фақат гуманитардир. Бу тўғридан-тўғри фойда келтирмайди ва мамлакатнинг экологик хавфсизлигига қаратилган. Бундан Москва ўз маблағи ҳисобидан амалга оширмоқчи бўлган Ўзбекистонда атом электр стансияси қурилиши сиёсий лойиҳа, деган хулосага келади. Яна савол туғилади – агар Россия Тошкентга шахталардан радиоактив ифлосланиш қолдиқларини олиб ташлашда ёрдам беришни истамаса, радиоактив чиқиндилар умуман стансиядан қандай олиб ташланади?”, — дейди Ғарб давлатларининг сиёсий технологлари.