Ўзбекистон Республикаси собиқ Совет Иттифоқининг ягона республикаси бўлиб, унда пенсия ёши аёллар учун 55 ёш, эркаклар учун 60 ёшни ташкил этади.
Ушбу муаммони ҳал қилишга қаратилган чора-тадбирлардан бири пенсия ёшини оширишдир.
Шу муносабат билан Жаҳон банки таҳлилини ўтказди, унда кўплаб мамлакатлар ўзларининг пенсия тизимини ислоҳ қилишган, 1990-йиллардаги ўтиш давридаги ислоҳотлар даврида пенсия ёшини 2-3 йилга оширган.
Бугунги кунда турли мамлакатларда пенсия ёши фарқ қилиши мумкин, аммо умуман олганда, ўсиш тенденцияси давом этмоқда.
Масалан, Ўзбекистонда пенсия ёши аёллар учун 55, эркаклар учун эса 60 ёш деб белгиланган. Шу билан бирга, Озарбайжон, Арманистон, Молдова, Литва ва Қозоғистон каби мамлакатларда эркаклар ва аёллар учун пенсия ёшини босқичма-босқич тенглаштириш йулга қўйилган.
“Пандемия ва юқори ишсизлик даврида пенсия ёшини оширишни бошлаш мақсадга мувофиқ эмас. Аммо амалиёт шуни кўрсатадики, қарор қабул қилинган пайтдан бошлаб уни амалга ошириш бошланишигача, пенсия ёшидаги ходимларга ҳаёт режаларини ўзгартириши учун мослашиш учун вақт бериш тавсия этилади.
Уларнинг фикрига кўра, 202-2030 йилларга мўлжалланган миллий ижтимоий ҳимоя стратегияси доирасида пенсия ёшини секин (йилига 3-4 ой) 65 ёшгача оширишни назарда тутувчи қарор қабул қилиш энг яхши вариант бўлади. 2025.
Таъкидланишича, келажакда бу меҳнатга лаёқатли ва пенсия ёши ўртасидаги чегарани босқичма-босқич ўзгартириб, демографик ўзгаришлар босимини пасайтиради.
Ишчи кучининг демографик ўсиш салоҳияти тугагунга қадар (2040-йилларнинг ўрталарида) буни амалга ошириш учун мамлакат учун вақт бўлиши жуда муҳим, чунки бу аллақачон миллий рақобатбардошлик масаласидир.
“Қўшни мамлакатларда туғилиш ва пенсия ёши сезиларли даражада юқори, бу эса уларга маълум афзалликларни беради. Узоқ муддатли истиқболда пенсия ёшини ошириш пенсия тизими ва давлат молиясининг молиявий барқарорлигини таъминлашга ёрдам беради”, деб хулоса қилди ЖБ экспертлари.