Ўзбекистонда 1 декабрдан йўл ҳаракати қоидаларини бузганлик учун жарима балли тизими жорий этилади

Президент 2022-йил апрел ойи бошида «Автомобил йўлларида инсон хавфсизлигини ишончли таъминлаш ва ўлим ҳолатларини кескин камайтириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарорни имзолаган эди.

Ҳужжатга кўра, йўл ҳаракати қоидаларига сўзсиз риоя этилишини таъминлаш ва уларни такроран бузиш ҳолатларининг олдини олиш мақсадида жорий йилнинг 1 декабридан бошлаб Ўзбекистонда йўл ҳаракати қоидаларини бузган ҳайдовчиларга қуйидаги тартибни назарда тутувчи жарима баллларини ҳисоблаш тизими жорий этилмоқда. :

  • 12 ой ичида ҳар бир йўл ҳаракати қоидаларини бузганлик учун алоҳида жарима баллларини ҳисоблаш;
  • белгиланган жарима баллари миқдоридан ошиб кетган тақдирда ҳайдовчини белгиланган тартибда транспорт воситасини бошқариш ҳуқуқидан муайян муддатга маҳрум қилиш;

  • маълум муддат давомида йўл ҳаракати қоидаларини бузмаган ҳайдовчиларга кейинги ҳисобланганда жарима баллларини камайтириш орқали рағбатлантириш чораларини қўллаш.

Кейинроқ Ички ишлар вазирлиги Йўл ҳаракати хавфсизлиги давлат инспекцияси матбуот хизмати ушбу тартиб йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлашга қаратилган қўшимча чора эканлигини маълум қилди. Йўл ҳаракати қоидаларини бузганлик учун жарима балллари ИИВ Жамоат хавфсизлиги бошқармаси йўл ҳаракати хавфсизлиги давлат хизмати томонидан автоматлаштирилган электрон тизимда инсон омили ҳисобга олинмаган ҳолда ундирилади.

Ҳайдовчиларнинг йўл ҳаракати қоидаларига риоя қилмаслиги йил давомида 12 та жарима балли бўйича баҳоланади. Биринчи марта ҳайдовчилар томонидан содир этилган қоидабузарликлар ҳайдовчилик гувоҳномасини олган кундан бошлаб йил охиригача баҳоланади.

Жарима баллари ҳайдовчи томонидан биринчи қоидабузарлик содир этилган кундан бошлаб кейинги йилнинг шу кунигача ҳисобланади. Агар бир йил ичида жарима очколари ўн икки очкога етмаса, ушбу муддатдан кейин улар бекор қилинади. Ҳуқуқбузарлик хусусиятидан келиб чиқиб, ҳайдовчилар томонидан йўл ҳаракати қоидаларини бузганлик учун жарима баллари қарор лойиҳасига иловага мувофиқ ҳисоблаб чиқилади.

Сохта ёки бошқача тарзда ўзгартирилган давлат рақамлари билан, шунингдек, ушбу транспорт воситасига тегишли бўлмаган давлат рақамлари бўлган транспорт воситаларини бошқарганлик учун энг кўп жарима балл берилади (Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 125-моддаси 6-қисми).

Ҳайдовчига йўл ҳаракати қоидаларини бузганлик учун жарима балларининг қўлланилиши, шунингдек, жами ўн икки ва ундан ортиқ балл тўплаган ҳайдовчилик гувоҳномасидан маҳрум этилиши уни қонун ҳужжатларида назарда тутилган асосий жазодан озод этмайди. Ҳайдовчи бир неча марта маъмурий ҳуқуқбузарлик содир этган ҳолларда ҳар бир ҳуқуқбузарлик учун жарима баллари алоҳида ҳисобланади ва бу баллар умумлаштирилади.

Агар 12 ой ичида содир этилган қоидабузарликлар учун ҳайдовчига ҳисобланган жарима балларининг умумий миқдори 12 баллдан ошса, у транспорт воситасини бошқариш ҳуқуқини йўқотади. Автотранспорт воситаси ҳайдовчиси томонидан содир этилган қоидабузарлик саккиз нафар камчилик баллига тенг бўлган тақдирда, Давлат чегара хизмати томонидан унинг телефонига СМС ёки почта алоқаси орқали хабар қилинади.

Ҳайдовчи йўл ҳаракати қоидаларини бузганлик учун эътироз билдирса ва ишни жиноят ишлари бўйича судга юборса, жиноий суднинг якуний қарори асосида ёмон баллар берилади. Автотранспорт воситасини бошқариш ҳуқуқидан маҳрум этилган ҳайдовчилар маъмурий жазо муддати ўтганидан кейин ҳайдовчилик гувоҳномасини олиш учун белгиланган тартибда малакасини ошириб, назарий ва амалий имтиҳонларни топширадилар.

Йил давомида йўл ҳаракати қоидаларини бузмаган ҳайдовчиларга рағбатлантириш тариқасида кейинги йилда биринчи марта йўл ҳаракати қоидаларини бузганликлари учун биринчи жарима балли берилмайди. Бундай ҳолатда ҳайдовчи асосий жазодан озод этилмайди.