Афғонистонга қўшни давлатлар ташқи ишлар вазирларининг тўртинчи йиғилиши декларацияси қабул қилинди

2023-йил 13-апрел куни Самарқанд шаҳрида Афғонистонга қўшни давлатлар ташқи ишлар вазирларининг тўртинчи учрашуви бўлиб ўтди, унда Афғонистонга қўшни давлатлар ташқи ишлар вазирларининг тўртинчи йиғилиши декларацияси қабул қилинди.

Йиғилишда Хитой, Эрон, Покистон, Россия, Тожикистон, Туркманистон ва Ўзбекистон ташқи ишлар вазирлари ва ташқи ишлар вазирликларининг юқори мансабдор шахслари иштирок этди.

Ўзбекистон Ташқи ишлар вазирлиги матбуот хизматининг хабар беришича, самимий ва прагматик ўзаро англашув муҳитида томонлар Афғонистондаги мавжуд вазият, уни ривожлантириш истиқболларини ҳар томонлама, чуқур ва конструктив муҳокама қилдилар ҳамда қуйидаги:

Биз Афғонистонни терроризм ва наркотрафик таҳдидларидан холи тинч, ҳамжиҳат, суверен ва мустақил давлат сифатида ривожлантириш тарафдоримиз эканимизни яна бир бор тасдиқладик.

Улар Афғонистонда афғон жамиятининг барча қатламлари манфаатларини акс эттирувчи кенг вакилликка асосланган инклюзив бошқарув тизимини шакллантириш муҳимлигини таъкидладилар.

Улар Афғонистондаги терроризм билан боғлиқ хавфсизлик билан боғлиқ вазият оғирлигича қолаётганини таъкидлаб, қўшни давлатлар ўртасида терроризмга қарши кураш ва хавфсизлик соҳасида ҳамкорликни мустаҳкамлаш, терроризмга қарши курашда ягона фронт қуриш тарафдори эканликларини тасдиқладилар.

Томонлар барча террористик гуруҳлар, яъни Ироқ ва Шом Ислом Давлати (ИШИД), Ал-Қоида, Шарқий Туркистон Исломий Ҳаракати (ШТИҲ), Теҳрик-е Толибон Покистон (ТТП), Балужистон озодлик армияси (БОА) , «Жундаллоҳ», «Жайш ал-Адл», «Жамоат Ансоруллоҳ», Ўзбекистон Исломий Ҳаракати (ЎИҲ) ва Афғонистонда жойлашган бошқа террорчилик ташкилотлари минтақавий ва глобал хавфсизликка жиддий таҳдид солишда давом этмоқда эканлигини таъкидладилар.

Улар гиёҳвандлик таҳдидига қарши курашиш муҳимлигини таъкидладилар, гиёҳванд моддаларни ўз ичига олган экинлар ўрнини босувчи, шунингдек, гиёҳвандлик воситалари ишлаб чиқариш ва савдосига қарши курашиш дастурларини ишлаб чиқишни қўллаб-қувватлашга чақирдилар.

Халқаро ҳамжамият Афғонистон билан мулоқот ва мулоқотни давом эттириш зарурлигини таъкидлаб, халқнинг турмуш шароитини яхшилаш бўйича кейинги ҳаракатларга чақирди ҳамда афғон ҳукумати асосий инсон ҳуқуқлари, жумладан, барча этник гуруҳлар, аёллар ва болалар ҳуқуқларини ҳурмат қилиши ва Афғонистоннинг ҳар бир фуқаросига мамлакатнинг ижтимоий-сиёсий, иқтисодий ва маданий ҳаётида тенг ҳуқуқли иштирок этишни таъминлашга ишонч билдирди.

Улар минтақада хавфсизлик ва барқарорликни таъминлаш бўйича минтақавий ва халқаро саъй-ҳаракатларни мувофиқлаштириш долзарблигини таъкидлаб, мавжуд минтақавий форумлар, жумладан, «Афғонистон: хавфсизлик ва иқтисодий тараққиёт» Тошкент халқаро конференцияси ва Москва форматида Афғонистон бўйича маслаҳатлашувларнинг ижобий ҳиссаси борлигини таъкидладилар.

Улар мамлакатдаги гуманитар вазият, ҳалокатли иқтисодий аҳволдан чуқур хавотирда эканликларини билдириб, афғон халқига инсонпарварлик ёрдамини кўрсатиш ва Афғонистонни иқтисодий тиклашда қўллаб-қувватлашни давом эттиришга тайёр еэанликларини билдирдилар.

Улар БМТнинг Афғонистонга гуманитар ёрдам кўрсатишдаги муҳим ролини қайд этиб, халқаро ҳамжамиятни Афғонистон халқига фавқулодда гуманитар ёрдам кўрсатишни фаоллаштиришга чақирдилар.

Улар Афғонистон халқига муҳтож бўлган гуманитар ёрдамни сиёсийлаштиришга уринишларга қарши туриш муҳимлигини яна бир бор тасдиқладилар ҳамда инсонпарварлик ёрдамларини тақсимлаш ва улардан фойдаланиш оддий афғон халқи манфаатига хизмат қилиши кераклигини таъкидладилар.

Улар Кобулга миллий иқтисодиётни тиклашда ёрдам бериш аҳоли учун муносиб турмуш шароитини яратиши ва хорижга миграция оқимини камайтиришини таъкидладилар.

Афғонистонни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш, жаҳон иқтисодиётига фаол интеграциялашуви учун қўшни давлатлар томонидан амалга оширилаётган йирик халқаро энергетика, транспорт, коммуникация, инфратузилма ва бошқа лойиҳаларнинг принципиал аҳамияти таъкидланди.

Биз Ўзбекистоннинг БМТ шафелигида Халқаро музокаралар гуруҳини тузиш ташаббуси ва Тожикистоннинг Афғонистон атрофида «хавфсизлик камари» яратиш ташаббусини қайд этиб, ташаббускорлардан кенг қамровли концепция эслатмаларини олишни кутмоқдамиз.

Улар Афғонистондаги мавжуд офат учун асосий масъулиятни ўз зиммасига олган давлатларни Афғонистоннинг иқтисодий тикланиши ва келажакдаги ривожланиши бўйича ўз мажбуриятларини виждонан бажаришга чақирди.

Яқин келажакда ишчи гуруҳларнинг учта учрашуви бошланишини тасдиқладик: сиёсий-дипломатик, иқтисодий ва гуманитар, хавфсизлик ва барқарорлик.

Улар ташқи ишлар вазирларининг 4-учрашувини юқори ташкилий савияда ўтказгани учун Ўзбекистон томонига миннатдорлик ва миннатдорлик билдирдилар, шунингдек, ташқи ишлар вазирларининг бешинчи учрашувини 2024-йилда Ашхободда ёки зарурат туғилганда, ундан ҳам эртароқ муддатда ўтказиш таклифини қўллаб-қувватладилар.