Конституцияга киритилган ўзгартиришлар Олий Мажлис депутатлари муҳокамасига киритилади

10-сентабр куни Конституцияга ўзгартиришлар киритиш бўйича таклифлар шакллантириш ва ташкилий чора-тадбирларни амалга ошириш масалалари бўйича комиссиянинг навбатдаги йиғилиши бўлиб ўтди.

Йиғилишда «Ўзбекистон Республикаси Конституциясига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонун лойиҳаси муҳокама қилиниб, уни такомиллаштириш борасидаги ишлар кўрилди.

Парламент матбуот хизматининг қайд этишича, Ўзбекистон конституциявий ислоҳотнинг бошиданоқ халқ манфаатларидан келиб чиқиб иш олиб борди. Мамлакатимизнинг барча ҳудудларида очиқлик тамойиллари асосида қонун лойиҳасининг аҳамиятини кенг жамоатчиликка тушунтиришга қаратилган тадбирлар ташкил этилди. Сайлов участкаларида амалга оширилган ишлар, ҳудудлардаги учрашувлар ва сайловчилар билан тўғридан-тўғри мулоқот чоғида депутатлар конституциявий ислоҳотларнинг мазмун-моҳияти ва аҳамияти ҳақида гапирди.

Мазкур учрашувларда фуқаролар Конституциявий қонун лойиҳасининг умумхалқ муҳокамасига қўйилгани тўғри қарор эканини таъкидлади. Эътиборлиси, умумхалқ муҳокамаси давомида 150 мингдан ортиқ таклиф келиб тушган. Бу умумхалқ муҳокамаси муддатини узайтириш тўғрисидаги қарор тўғри ва ўз вақтида қабул қилинганини яна бир бор тасдиқлайди.

Фуқаролардан келиб тушган таклифлар орасида солиққа тортишда адолат тамойилларига риоя этиш, меҳнат ҳуқуқларини давлат томонидан ҳимоя қилиш, давлат органлари фаолиятининг очиқлиги ҳамда коррупсияга қарши курашиш вазифаларини уларга юклаш зарурлиги қайд этилгани энг долзарб ҳисобланади, ёшлар масаласини давлат сиёсатининг энг муҳим вазифаларидан бирига айлантириш, оммавий ахборот воситалари ва журналистлар фаолиятига аралашмаслик, одил судловни фақат судлар томонидан амалга ошириш. Шу билан бирга, эътирозларга сабаб бўлган айрим нормалар матндан чиқариб ташланди. Бу эса, ўз навбатида, қонун лойиҳаси аҳолининг таклифлари асосида қабул қилиниб, асосий қонун том маънода халқ Конституциясига айланганидан далолат беради.

Эътиборлиси, бу жараёнга хорижда яшаётган ўзбекистонликлар ҳам бефарқ қолмади. Хусусан, Россия, Жанубий Корея, Туркия, Қозоғистон, Германия ва бошқа давлатлардан ҳамюртларимиздан юзлаб таклиф ва мурожаатлар келиб тушди. Шунингдек, Қонунчилик палатасига ташриф буюрган хорижий делегациялар аъзолари Конституциявий комиссиянинг таклифлар билан ишлаш бўйича ишчи гуруҳи ва матбуот хизмати фаолияти билан танишиб, суҳбатлар ташкил этилди. Хусусан, улар Ўзбекистон парламенти қуйи палатасида яратилган шарт-шароитлар, конституциявий ислоҳотлар доирасида амалга оширилаётган ишлар билан қизиқди.

Олий Мажлис депутатлари Конституцияга киритилган ўзгартиш ва қўшимчаларни муҳокама қилишади

Худди шу тажриба Женевада 30 дан ортиқ халқаро ташкилот вакиллари, БМТнинг Нью-Йоркдаги штаб-квартирасида 40 дан ортиқ давлатнинг доимий вакиллари ва бошқа халқаро ташкилотларнинг нуфузли вакиллари билан ўртоқлашди. Конституциявий қонун лойиҳасининг мазмун-моҳиятига ойдинлик киритиш мақсадида халқаро ташкилотлар даражасида ҳам 11 та тадбир, хорижий мамлакатларда кўплаб учрашувлар ўтказилди. Мазкур тадбирларда халқаро ҳамкорлар Ўзбекистонда конституциявий ислоҳотларни муваффақиятли амалга ошириш учун зарур чора-тадбирлар кўрилгани, конституциявий ислоҳотларнинг ўзига хос моделини яратишда ноёб тажриба тўплангани, янги Ўзбекистон тўғри йўлдан бораётганини таъкидлади.

Бугунги йиғилишда конституциявий қонун лойиҳаси бўйича 8 та миллий экспертиза ўтказилгани алоҳида таъкидланди. Шунингдек, Тошкентда БМТ, ЮНИСЕФ (БМТ Болалар жамғармаси), ЕХҲТ (Европа Хавфсизлик ва Ҳамкорлик Ташкилоти) каби халқаро ташкилотлар вакиллари иштирокида учта оммавий маслаҳатлашувлар ўтказилди.

Учрашувда фуқаролардан келиб тушаётган таклифлар асосий қонунни чинакам халқ Конституциясига айлантириш учун кенг имконият яратгани таъкидланди. Шу билан бирга, таъкидланганидек, бугун ҳар бир таклиф мутасадди қўмиталарда тегишли соҳа мутахассислари, олимлар, сиёсатчилар иштирокида атрофлича муҳокама етилиб, шу асосда конституциявий қонун лойиҳаси ишлаб чиқилади. Хусусан, долзарб аҳамиятга эга бўлган таклифлар муаллифлари билан учрашувлар ташкил этилиб, улар бевосита улар иштирокида муҳокама этилиб, чекка ҳудудларда яшовчи таклиф ташаббускорлари онлайн тарзда иштирок етишлари мумкин бўлди. Яратилган барча шароитлар Ўзбекистон халқининг конституциявий ислоҳот бўйича умумхалқ муҳокамасида фаол иштирок этиши, ўз фикрини билдириши имконини берди.

Тадбирда конституциявий қонун лойиҳаси матнининг давлат тилидаги таҳририни тайёрлаш борасида амалга оширилаётган ишлар ҳақида ҳам атрофлича маълумот берилди. Лойиҳада ҳуқуқий атамалар ягона шаклда ва уларга мувофиқ тўғри қўлланилгани таъкидландитаъқиб қилиш. Адабий тилнинг меъёр ва меъёрлари, ҳуқуқий, техник ва бошқа махсус қоидалар талабларига қатъий риоя қилинади. энг муҳими, лойиҳадаги нормалар содда ва тушунарли шаклда акс эттирилган. Уларнинг сифати ва даражаси жаҳон конституциявий тараққиётининг замонавий тенденцияларига тўлиқ мос келади.

Шу боис қонун лойиҳаси матни тайёр бўлиши биланоқ у Қонунчилик палатаси депутатлари муҳокамасига киритилади. Халқ вакилларининг фикрини инобатга олган ҳолда тайёрланадиган конституциявий қонун лойиҳаси референдумга қўйилади. Конституциявий ислоҳотнинг умумхалқ овоз бериш йўли билан амалга оширилиши аҳоли хоҳиш-иродасини ифодалаш, ҳужжат эса халқ Конституциясига айланиши имконини беради.

Йиғилиш якунлари бўйича кун тартибига киритилган масалалар юзасидан тегишли хулосалар чиқарилди.