Ўзбекистон ва Туркия имтиёзлар тўғрисида битим имзолайдилар

Келгуси йил бошида Ўзбекистон ва Туркия ўртасида икки мамлакат ўртасидаги савдо-сотиқ соҳасида имтиёзлар тўғрисида битим имзоланади. Бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси инвестиция ва ташқи савдо вазирининг биринчи ўринбосари Л. Кудратов ва Туркия Республикаси савдо вазирининг ўринбосари Г. Батур ўртасида видеоконференция шаклида ўтказилган музокараларда келишиб олинди.

Онлайн тадбир давомида мамлакатлар ўртасида имтиёзли савдо шартномасини имзолаш шартлари бўйича олтита эксперт музокараларининг натижалари кўриб чиқилди.

Томонларнинг товарлари қисқа рўйхатини шакллантиришни муддатидан олдин якунига этказишга алоҳида эътибор берилди, уларга нисбатан ўзаро асосда бозорга киришнинг имтиёзли шартлари таъминланади.

Иқтисодиётнинг сезгир тармоқлари, бизнес ва жамият манфаатларини ҳисобга олган ҳолда танланган товар турларига ўзаро савдода имтиёзлар бериш усулларини қўллаш бўйича паритет асосда келишиб олинди. Хусусан, тариф квотасини қўллаш, божхона тўловларидан тўла ва қисман озод қилиш назарда тутилган.

Томонлар томонларнинг танланган товарларига имтиёзлар бериш шартлари бўйича музокараларни шу йил охиригача якунлаш, шунингдек 2021 йил бошида имзолаш учун шартномани қайтариб олиш тўғрисида келишиб олдилар.

ЕТТБ Ўзбекистон иқтисодиёти башоратни янгилади

Европа тикланиш ва тараққиёт банки (ЕТТБ) коронавирусга қарши кураш чоралари кутилганидан анча узоқ вақт давомида қолиши сабабли сармоя киритаётган ўтиш иқтисодиёти мамлакатларининг иқтисодий истиқболларини қайта кўриб чиқди.

Энди ЕТТБ лойиҳалари бўйича ўз мамлакатларидаги умумий иқтисодиёт бу йил 3,9% га қисқаради, келгуси йилда ўсиш 3,6% ни ташкил этиши кутилмоқда.

Банк маълумотларига кўра, Ўзбекистонда иқтисодий ўсиш 2020 йил биринчи ярмида йилига 0,2% гача пасайиб, асосан қишлоқ хўжалиги ва қурилиш соҳасидаги ўсиш ҳисобига ижобий бўлиб қолди (йилига мос равишда 2,8% ва 7,3%).

Бошқа соҳаларда пасайиш кузатилди. Саноат ва газ қазиб олиш мос равишда 1,9 ва 17,1% га камайди. Хизмат кўрсатиш соҳасига ҳам зарба берилди, меҳмондўстлик ва чакана савдо ҳажми йилига 1,1% га камайди; транспорт ва сақлаш, ахборот ва коммуникатсиялар 3,2% га камайди.

Ҳукумат карантин чораларини 2020 йил март ойининг ўрталарида жорий қилди ва 2020 йил август ойининг охиридан бошлаб уларни аста-секин юмшатди. 2020 йил январ-июл ойларида ишсизлик ўтган йилги 9,1% дан 13,2% га ўсди, реал даромадлар эса 1,7% га камайди. Талабнинг сустлиги фонида инфлятсия 2019 йил августида йилига нисбатан 16,5 фоиздан 2020 йил августида 11,7 фоизга тушиб, Марказий банкни қайта молиялаш ставкасини ҳар йили 15% дан 14% гача пасайтиришга мажбур қилди.

2020 йил апрел ойида ҳукумат соғлиқни сақлаш тизимини мустаҳкамлаш ва заиф ишчилар ва таъсирланган бизнесларни қўллаб-қувватлаш учун Инқирозга қарши жамғармани (ЯИМнинг 1,5% га яқини) ташкил этди. Бироқ, мамлакат кучли ташқи босим остида. 2020 йилнинг дастлабки этти ойида импорт тахминан 18% га камайган бўлса (йилига), экспорт 21% га камайди.

Ташқи мувозанат Россия ва Қозоғистонда иқтисодий фаолликнинг пасайиши ва 2020 йил дастлабки этти ойида пул ўтказмаларининг (доллар кўринишида) йиллик 7% га пасайиши туфайли янада ёмонлашди. Умуман олганда, 2020 йилда ЯИМнинг реал қисқариши 2,0% даражасида прогноз қилинмоқда. 2021 йилда ўсиш 4,5% ни ташкил қилиши кутилмоқда, бу экспорт ва ички талабнинг тикланиши билан боғлиқ.