Ўзбекистонда ҳуқуқ-тартибот идоралари ходими қийноқ қўллагани учун қўлга олинди

Ўзбекистон Республикасида тергов ҳаракатлари давомида қийноқлар қўлланилиши ҳолатларининг олдини олишга қаратилган таклифлар ишлаб чиқилмоқда.

Олий Мажлис Инсон ҳуқуқлари бўйича вакил матбуот котибининг маълум қилишича, 2022-йилнинг 9 ойи давомида омбудсман раҳбарлигида жазони ижро этиш муассасаларида 297 та мониторинг ўтказилган.

“Омбудсман ва унинг ҳудудий вакиллари томонидан назорат жазони ижро этиш муассасалари маъмуриятини огоҳлантирмасдан ўтказилмоқда, мавжуд ҳолатлар ўрганилмоқда. Ўрганиш давомида маҳкумлар ва маҳкумлар билан бевосита учрашиб, қийноқлар қўлланилганми ёки қўлланилмагани, уларга яратилган шарт-шароитлар қабул қилинган талаблар даражасига мос келадими-йўқлиги сўралади.

2022 йилда омбудсманга қийноқларга оид шикоятлар келиб тушди, бироқ аксарият ҳолларда улар тасдиқланмади. Айрим мурожаатлар 5-10 йил олдинги ишларга тегишли. Мавжуд вазиятни ҳар томонлама ўрганиш мақсадида 2022-йилдан бошлаб бутун мамлакат бўйлаб маҳкумлар ўртасида аноним сўровлар ўтказила бошланди”, — деди омбудсман матбуот котиби Фотима Мадраҳимова.

Қайд этилишича, тадқиқот натижалари омбудсманнинг қийноқларнинг олдини олиш бўйича кўрилаётган чора-тадбирлар таҳлили бўйича йиллик ҳисоботида эълон қилинади.

“2022-йилда лмбудсман номига ички ишлар органлари ходимларининг ўз ваколатларини суиистеъмол қилиш, инсон ҳуқуқларини поймол қилиш ҳолатлари юзасидан шикоятлар билан келиб тушган мурожаатлар ўрганилиб, ҳуқуқий баҳо бериш учун прокуратура органларига юборилди. Бир ҳолатда, ходим Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг қасддан баданга оғир шикаст етказиш ва далилларни қалбакилаштириш моддалари билан айбдор деб топилди. Шунингдек, 11 нафар ходим интизомий жавобгарликка тортилди, 1 нафар ходим билан меҳнат шартномаси бекор қилинди.

Таъкидлаш жоизки, омбудсман ўзига келиб тушган мурожаатлар таҳлили асосида тергов ҳаракатлари давомида қийноқларнинг олдини олиш бўйича таклифлар ишлаб чиқмоқда”, — дейди Фотима Мадраҳимова.

Олий Мажлис Инсон ҳуқуқлари бўйича вакилининг ахборот сиёсати бўйича маслаҳатчисининг фикрича, омбудсман қийноқлар фактларини яшириш учун эмас, балки уларнинг олдини олиш ва бартараф этиш учун хизмат қилади. Шу боис унга қийноқлар ҳақида шикоят келиб тушса ва буни маҳкум ёки маҳкум томонидан тасдиқланса, бу ҳақда жамоатчилик хабардор қилинади.