2023-йилда Ички ишлар вазирлиги Россияда Марказий Осиёдан келган муҳожирларга қарши рейдларни бошлади. Улар икки босқичда — ёзнинг бошида ва кузнинг ўрталарида бўлиб ўтди ва «Ноқонуний 2023» деб номланди. Муҳожирлар, инсон ҳуқуқлари ташкилотлари ва мустақил журналистларга кўра, полиция амалиётидан сўнг ҳам муҳожирларни овлаш тугамади. Улар гавжум жойларда Марказий Осиёдан келган муҳожирларни қидиришда давом этмоқда. Бунда полицияга «Кўп миллатли», «Рус ҳамжамияти», «Шимолий одам» каби рус миллатчи жамоалари ёрдам беради. 2000-йилларнинг охири ва 1900-йилларнинг бошларида Россия Федерациясида миллатчилик ва нацистлар ҳаракатларини таъқиб қилиш бошланди, чунки улар Кремлдаги мавжуд тузум учун хавф туғдириши мумкин. Бироқ, йиллар ўтиб, Россия Федерацияси ҳукумати ўзларининг неонацистлик асосларини кўрсатишга кўпроқ ишонч ҳосил қилишди ва энди мамлакатда янгиланган миллатчи ва нацист жамоалар жонлана бошлади. Бу ҳаракатлар вакиллари ўртасидаги асосий ўзгариш уларнинг Россия хавфсизлик кучлари билан ҳамкорлик қила бошлаганлиги эди.
Телеграмъдаги миллатчи гуруҳлар таҳлили уларнинг полиция билан муносабатлари ҳақида фикр беради. 28 май куни “Россия ҳамжамияти ЗОВ” телеграм-каналида ҳаракат иштирокчилари томонидан Москванинг Можайск туманидаги 811-сонли мактабнинг футбол майдонида суратга олинган бир қанча видеолавҳалар чоп этилди. Видеоларни йиғиш мактаб ўқувчиларининг мигрантлар уларни футбол майдонидан ҳайдаб чиқаргани ҳақидаги шикоятлари билан бошланган. Кейинроқ видеода эркаклар футбол ўйнаётгани, орқа фонда бир аёл эса ўз норозилигини билдираётганини кўриш мумкин.
Россия хавфсизлик кучлари ҳибсга олинган одамларни даладан олиб кетишлари, баъзиларини калтаклар билан калтаклашлари ва тепишлари ҳақида кейинги видеолар чоп этилди. Шунингдек, “Многонационал” Телеграм каналида ксенофобик фикрга эга бўлган полиция одамларни калтаклагани акс этган видео эълон қилинди, унда полиция “футбол майдонини хорижлик босқинчилардан озод қилди” деган ёзув пайдо бўлди.
“Россия ҳамжамияти” Телеграм-каналидаги ОАВ материалларининг кейинги таҳлили шуни кўрсатадики, бу ўнг қанот ҳаракати аъзоларининг мигрантларга қарши чиқишлари биринчи марта эмас. Бироқ, бу воқеадан олдин улар ўз кучларига мурожаат қилиб, шерикларидан бирини «босқинчилар билан гаплашиш» учун юборишди. 2023-йил ёзи бошидан миллатчилар мигрантлар устидан полицияга шикоят қила бошладилар.
“Россия ҳамжамияти”дан яна бир шикоят 31 июл куни Москвадаги жанг санъати машғулотлари олиб бориладиган ва тингловчиларнинг аксарияти Марказий Осиёдан бўлган спорт залларидан бирига келиб тушди. Одамларга ички кийимдагиларга кийинишга рухсат бермасдан, эрга ётиш буюрилган. Кейин уларни ташқарига олиб чиқишди, саф тортишга мажбурлашди ва эгнида сакрашди.
Бу сафар Телеграм-каналда маҳаллий аҳолининг шикоятларига аниқлик киритилмаган. Хавфсизлик кучлари билан фақат осиёлик қиёфадаги одамлар спорт залида шуғулланаётгани учун боғланган. «Россия ҳамжамияти» бундай спорт клублари жиноятчилар вакилларини жалб қилишини тушунтирди. Бундан ташқари, худди шу бинода пичоқ билан курашадиган яна бир спорт клуби мавжуд. Унинг эмблемаси Россия императорлик армияси бўлинмаларидан бирининг рамзлари билан мос келади ва «Патриотлар» сўзи билан имзоланган. Негадир «Россия ҳамжамияти»да бу клуб ҳақида ҳеч қандай савол йўқ эди.
Москва вилоятидаги Котелники «Ноқонуний 2023» операциясининг биринчи босқичида хавфсизлик кучларининг алоҳида эътиборини тортди. 13-июн куни “Россия ҳамжамияти” Марказий Осиё таомлари сотиладиган кафелардан бирида ўтказилган рейд видеосини эълон қилди. Ёзувда хавфсизлик кучлари Дидор муассасасига қандай бостириб киргани, ташриф буюрувчиларга эрга ётишни буюргани ва баъзиларини калтаклай бошлагани кўрсатилган. Умуман олганда, видео остидаги изоҳга кўра, 4 та шунга ўхшаш муассасада рейдлар ўтказилган ва 30 киши ҳибсга олинган, улардан «ҳар бешинчиси ноқонуний». Россия ҳамжамияти далил келтирмади. Бундан ташқари, пост муаллифининг даъво қилишича, маҳаллий аҳоли муҳожирлар устидан шикоят қилган. Многонатионал маъмурлари ўз каналларида рейдлар видеоларини ҳам эълон қилишди.
Табиийки, муҳожирларнинг иш жойлари энг кенг тарқалган бўлиб, у эрда хавфсизлик кучлари рейдлар ўтказган. “Оқ Ҳаракат”ни қўллаб-қувватловчи ўта ўнгдаги “Биринчи қараш” Телеграм канали 2023-йил 21-май куни полиция Котелникидаги қурилиш майдончасига рейд ўтказган видеони эълон қилди. Ўша куни бошқа бир канал «Полиция ва Миллий гвардия эшитди» видеоси билан пост эълон қилди, унда хавфсизлик кучлари муҳожирни Лахта маркази қурилишида ушлаб, қўлларини буриштириб, ерга улоқтиргани ва уларни босганлиги тасвирланган. оёқлари орқасида. Улар уни Марказий Осиёдан келган бошқа қурилишчилар билан тўлдирилган автобусга ўтқазмоқчи. Ҳужжатлари йўқлиги сабабли эркакни олиб кетишган. Видеода унинг ҳужжатлари эчиниш хонасида қолиб кетгани ва у тушликка чиққани учун шу ерда экани, полиция ходими “Тушликка бу ерда эмас, иш жойида боринг” деб жавоб берганини эшитиш мумкин.
Икки ҳафта ўтгач, Многонатионал каналида оператор мигрантлар озиқ-овқат сотиб олиш учун келган ва сотувчилардан шикоят қиладиган жойни суратга олган видео пайдо бўлди. Тез орада полиция текшириш учун келди ва Многонатионал бу ҳақда хабар берди. Июл ойида Телеграм-канал маъмурияти яна бу ҳудуддаги муҳожирлар устидан шикоят қилган, сентябрь ойида эса полиция мигрантларнинг нон ва овқатларини тепган шов-шувли видео пайдо бўлган эди.
Бундан ташқари, «Многонационал» нашри 15-ноябрь куни пост чоп этиб, унда хавфсизлик кучлари Воронеждаги “Форт” кафесида туғилган кунни нишонлаш ва Санкт-Петербургдаги “Куракина дача” ресторанидаги тўй маросимига бостириб кирганидан хурсандлигини билдирди. Иккала ҳолатда ҳам Озарбайжон фуқаролари қўлга олинган. Многонатионал «туғилган кунлар ва тўйларга тез-тез келиб туришингиз керак», деб ёзган.
Ўта ўнг ва миллатчи Телеграм каналларида эълон қилинган видеоларни таҳлил қилсак, бу видеолар илгари ҳеч қаерда чоп этилмагани маълум бўлади. Бу шуни англатадики, улар биринчи марта ушбу манбаларда пайдо бўлган. Яъни, маъмурият ёки ҳаракат иштирокчилари содир бўлаётган воқеаларни шахсан суратга олишлари ёки хавфсизлик кучларидан видеоёзувларни олишлари керак эди. Полиция эса бу гуруҳлар билан ҳеч қандай алоқаси борлигини расман тасдиқламади. Бундан ташқари, айрим жойларда муҳожирлар устидан шикоятлар ёзилган видео ва постларнинг эълон қилиниши ва кейинчалик бу жойларда тезкор рейдлар ўтказилиши ҳам хавфсизлик кучларининг Россия Федерациясидаги ўнг қанот радикал ҳаракатлар билан яширин ҳамкорлик қилиши мумкинлигидан далолат беради.
Бироқ Телеграм каналларида у ёки бу тарзда полиция билан ҳамкорлик тасдиқланади. “Россия ҳамжамияти” 4-июл куни пост чоп этди, унда хавфсизлик кучларига мувофиқлаштирилган иш ва Котелникидаги рейд учун миннатдорчилик билдирди. Хабар муаллифи полиция ишлаган жойларни “ўзгача тарзда текширишни сўраганини” таъкидлайди.
Айрим ёпилган миллатчи Телеграм каналлари хавфсизлик кучларини муҳожирлар тўпланадиган жойлар ҳақида хабардор қилгани ҳақида маълумотлар бор. Шулардан бири “Царьград ТВ”нинг собиқ ходими раҳбарлик қилаётган “ЗОВ”.
Бошқа нарсалар қаторида, ўта ўнг жамоалар аъзолари ўзларининг фитна назариялари орқасида ўзларининг фашизмларини яширишади. 23 апрел куни “Россия ҳамжамияти” Ғарб гўёки миллионлаб муҳожирларни Россияга “бешинчи колонна”га айлантириш ва ўз мамлакатларини ёрдам билан манипуляция қилиш мақсадида юбораётгани ҳақида пост чоп этди.
Фитна назариялари ҳар доим бошқа халқларга нисбатан душманликни очиқ тан олишни истамаган ва шу билан ўз тингловчиларининг бир қисмини қўрқитишни истамаганлар учун ниқоб сифатида ишлатилган. Шуниси эътиборга лойиқки, илгари Россияда бундай ташкилотлар фаолиятини тўхтатиш ва кейинчалик тугатиш мақсадида диққат билан кузатилган. Энди хавфсизлик кучлари ўта ўнгдагиларнинг Телеграм каналларини ҳам кузатмоқда, бироқ уларнинг мақсадлари бир-бирига тўғри келгани учунгина. Россия ҳукумати хорижий фуқароларга шартнома имзолаш ва Россия армиясида хизмат қилиш имконини берувчи қонунларни қабул қилди. Полиция иложи борича кўпроқ «хоҳловчи» хорижликлар шартнома имзолаши ва Украинага жанг қилиш учун керак. Ўта ўнг оқимлар ўзларининг нацист қарашларини қўллаб, хавфсизлик кучлари ўрнига ихтиёрий равишда қидирув ишларини олиб борадилар. Бундан ташқари, ўта ўнгнинг барча вакиллари Украинага қарши урушни қўллаб-қувватламоқда. Бундан ташқари, ҳеч бўлмаганда, бугунги кунгача миллатчилик ҳаракати иштирокчиларининг ҳеч бири сиёсатда иштирок этиш истагини билдирмайди. Шундай қилиб, Кремл ва Россияда илгари ўз позициялари учун таъқиб қилинган рус нацистларининг мақсадлари бир-бирига мос келади ва ҳокимият учун курашга асосланган манфаатлар тўқнашуви йўқ.