Ўзбекистонда зайтун дарахтлари этиштириш режалаштирилган. Олимларнинг фикрича, бу бизнинг иқлим шароитимизда мумкин.
Ўзбекистон ва Марказий Осиё ҳеч қачон олива плантациялари билан машҳур бўлмаган, лекин республика бу ҳосилни, жумладан, саноат миқёсида етиштиришга тайёр. Бу ғоя фақат биринчи қарашда ғалати кўринади, агар қарасангиз, мамлакатда бунинг учун деярли барча шароитлар мавжуд.
«Олива ўзбек», совуққа чидамли дарахтдир…
Ўзбекистон зайтун ишлаб чиқарувчи бўлишни режалаштирмоқда. Август ойи бошида республика президенти мамлакатни 44 мамлакат қўллаб-қувватлайдиган зайтун мойи ва стол оливаларни тўғрисидаги халқаро шартномага қўшилиш тўғрисидаги қонунга имзо чекди. Бу Ўзбекистонга сармоя олишда кенг имкониятлар очади, лекин йирик ишлаб чиқариш ҳақида гапиришга ҳали эрта.
Иқтисодиёт фанлари доктори, Россия Федерацияси қишлоқ хўжалиги ва озиқ-овқат вазирининг собиқ ўринбосари Леонид Холод республикада ёғли дарахтлар ўсиб-ўсмаслигини айтди.
«Зайтун, совуқдан ташқари, Ўзбекистон учун идеал мевали дарахтдир: у тупроққа ва унинг намлигига талабчан эмас, тошлоқ ва шўрланган тупроқларда ўсиши мумкин. 2000-йилларнинг бошларида Сурхондарё вилоятида зайтун кўчатларини этиштиришнинг биринчи тажрибаси муваффақиятсиз бўлиб чиқди, чунки доим яшил зайтун салбий ҳароратга яхши тоқат қилмайди. Аммо бу тажриба иқлимлашган ва маҳаллий шароитга мослашган навни яратишга ёрдам берди ”, — дейди мутахассис.
«Оддий» ўзбек олива «йигирма даражали қисқа муддатли совуқларга ҳам бардош бера олади. Биринчи кичик резавор мевалар 2011 йилда олинган»,— тушунтиради Леонид Холод.