Арсен Длянчев — Unique Present Media Holding тадбир компанияси асосчиси ва Ўзбекистон тадбир агентликлари уюшмаси раиси, кўнгилочар индустриянинг ҳозирги ҳолатидан хавотир билдирди.
Карантиннинг таъсири
Карантин бизнинг ишимизни бутунлай тўхтатди, мутлақо ҳамма нарса тўхтатилди. Биз тадбирларни ташкиллаштира олмадик. Ва яқин вақтгача ҳар қандай форматда бу мумкин эмас эди.
Тадбирларни ўтказиш муҳим аҳамиятга эга эмаслигини барчамиз яхши тушунамиз. Одамларнинг соғлом бўлиши, нима ейиши, дори-дармонларни қаердан олиш кераклиги муҳимдир. Аммо давлат бизни ҳам тушунишини сўрайман. Ушбу бизнесда ўн минглаб одамлар ишлайди, бу шунчаки сўзлар эмас.
Ким жароҳат олди? Тўйлар, туғилган кунлар, конференциялар, бизнес тақдимотлари билан шуғулланадиган одамлар. Мутлақо барча пудратчилар зарар кўрган. Бу видео ишлаб чиқариш, фотостудиялар, декоративлар, декоративлар, флористлар, ҳар қандай тадбирга техник хизмат кўрсатадиган одамлар.
Бунга банкет заллари, тадбирлар ўтказиладиган жойлар, нафақат сайёҳлар ҳисобидан яшайдиган, балки ўз турар жойларини ижарага олган барча меҳмонхоналар киргизишимиз мумкин. Бу жуда кўп одамлар, ва бизнинг саноатимиз тўғрисида ҳеч қаерда бирон бир сўз айтилмаган. Ва мен ҳар куни бизнинг минтақамиздаги агентликнинг биттаси ёпилишини кўраман.
Одамлар шунчаки касбларини ўзгартирадилар ва улар курер, такси ҳайдовчиси бўлиб, дарҳол пул тўлайдиган соҳага борадилар, бу эса ўз оилаларини боқишга имкон беради. Ва бу жуда қайғули. Аслида, бу юракдан нидо, чунки биз мутлақо ҳамма нарсадан маҳрум эдик. Аммо шу билан бирга, давлатдан аниқ бир хабар бор — иш жойларини иложи борича сақлашга ҳаракат қилинглар.
Тадбир агентликлари ассоциацияси билан тўғридан-тўғри алоқа ўрнатган бозор иштирокчилари ушбу истакка бўйсунишди ва ўз ходимларини икки ёки ҳатто уч ой ушлаб туришга ҳаракат қилишди. Бу кўп сабабларга кўра содир бўлди. Кимдир буни мамлакат раҳбариятидан илтимоснома бўлганлиги сабабли қилган бўлса, бошқалар шунчаки бу узоқ давом этиши мумкинлигига ишонишмади. Аммо ҳақиқат шуки, икки ёки уч ой давомида бу одамлар ўз ходимларига маош тўлашди ва улар хайрли иш қилишди, ўз жамоаларини қўллаб-қувватлашди.
Дунёнинг бирон бир мамлакатида тадбирларни ташкил қиладиган одамлар сизга ушбу бизнеснинг велосипедга ўхшашлигини айтишади, сиз педални юрганингизда, сизда пул бор, тўхтаб қолишингиз билан у йуқ бўлиб кетади. Яъни, тадбир компаниясида 100, 200, 300 миллион сўмлик ҳаво ёстиғи бор, дейиш мумкин эмас, айниқса бундай ҳолатда.
Тадбиркор сифатида мен бу бизнинг муаммо эканлигини тушунаман. Мутлақо бизнес билан шуғулланадиган ҳар қандай киши бизга: «Болалар, сиз хавфларни ҳисобга олишингиз керак эди!» Интеллектуал жиҳатдан, мен бу шундай эканлигини тушунаман, лекин жисмонан, буни қандай қилиш керак, мен тушунмайман. Шу вақт ичида ёпилган компаниялар сони бўйича бу муаммо фақфт мен учун хос эмаслиги аниқ.
Нима қилиш кераклиги ҳақида
Давлат томонидан қўллаб-қувватлаш чоралари бизга ёрдам бермади. Мен фақат бизнинг соҳамиз учун — тадбирларни ташкиллаштириш ва тадбирлар бозори учун гапираман.
Мен давлат нуқтаи назаридан ҳамма нима учун шундай содир бўлганлигини тушунаман. Давлатнинг вазифаси одамларнинг оммавий юқишини, уларнинг оммавий ўлимини олдини олишдир. Аммо эртага иқтисодиёт устувор бўлади ва улкан муаммолар пайдо бўлишини тушуниш учун даҳо бўлиш шарт эмас. Ва нафақат бизнинг мамлакатимизда, балки бутун дунёда давом этадиган инқироз.
Давлат раҳбари, муҳтарам президент, вирус ҳеч қаерга кетмайди, биз пандемияда яшашни ўрганишимиз керак. Ва биз ҳар бир сўзга обуна бўламиз, аммо пандемияда қандай яшашни ўрганиш учун биз пандемияда ишлашга рухсат олишимиз керак.
Биз давлат идораларига юз кишигача бўлган тадбирларни ўтказиш қоидаларини беришини сўраб мурожаат қилдик. Тадбир қандай ўтказилиши керак, шунда ҳамма хурсанд бўлади. Бизнинг саноатимиз устувор эмаслигини англаб, биз ўзимиз юзлаб кишига мўлжалланган тадбирларни ўтказиш режасини ишлаб чиқишни, уни СЕС билан махсус комиссия билан келишиб, ҳар қандай форматдаги тадбирларни — тўй, туғилган кун, палов, шунчаки тақдимот, компаниянинг туғилган куни, профил байрами ёки бошқа тадбирларни ўтказишни истаган барчага топширишни бошлар эдик.
Агар қоидалар бўлганда, одамлар пул ишлашни бошлар эди. Агар керак бўлса, сиз ўтишингиз керак бўлган рамка бўлсин, ҳароратни ўлчаш, қўл билан даволаш бўлсинҳам. Тез ёрдам машинаси навбатчилик қиладими ёки коронавирусга шубҳа бўлган одамлар жойлаштириладиган алоҳида хонага эҳтиёж борми? Биз ҳамма нарсани қилишга тайёрмиз, давлат бизга нима қилиш кераклигини айтсин. Ҳозир биздан сўраётган асосий нарса, қандай ишлашни давом эттиришимиз, хавфсиз тадбирни қандай ташкил этишимиз кераклигини айтиб беришдир.
400;">Тадбирларни ташкиллаштирадиган компанияларни даромад солиғидан озод қилиш ҳам муҳимдир. Уни туризм саноатидан фарқли равишда, яъни олти ойга озод қилиш. У эрда улар йуқ нарсадан озод бўлишди. Пандемия пайтида туризм соҳаси фойда кўрмади, чунки туристлар йуқ эди. Шу билан бирга, унга ажратилган олти ойдан тўрт ой ўтди. Ва бу сайёҳлар эртага бўладими ёки йуқми номаълум.
Агар биз ҳақиқатан ҳам ёрдам беришни хоҳласак ва буни шунчаки намойиш қилиш учун қилмасак, унда камида бир ярим йилдан икки йилгача озод қилишимиз керак. Мен нима учун бундай эканлигини исботлай оламан.
Пандемия даврида ушбу беш ой давомида компаниялар ўз ходимларини сақлаб қолишга ҳаракат қилишди. Вирус тез орада тугашига, жамоани йиғишга, энг яхшисини сақлаб қолишга ва одамзотдан кимнидир талаб қилишига ҳамма ишонарди… Беш ой ичида компаниялар чуқур минусларга тушишди. Улар ишни қайта бошлашганда, тасаввур қилайлик, сентябрдан бошланади, олдинги ҳажмлар кўп сабабларга кўра бўлмайди.
Одамлар тадбирларни ўтказиш учун пул йуқ, одамлар касал бўлишдан ва яқинларини юқтиришдан қўрқишади. Умуман олганда, бозор қисқаради. Агар биз сентябр ойидан бошлаб ишлашга рухсат берсак ҳам, тадбир компаниялари камида бир йилда бир хил ҳажмга эриша оладилар, бу энг кисчик вақт. Бизнинг ҳисоб-китобларимиз бўйича, бутун мамлакатдаги воқеа-саноат соҳаси, агар воқеалар сифати, ғояси, кўлами бўйича беш йил бўлмаса, тўрт йил орқага сурилади.
Бозор кадрлар нуқтаи назаридан жуда нозик бўлиб қолди. Ҳа, назарий жиҳатдан, иш қайта бошланганида, одамлар ўз жамоаларини тиклашга ҳаракат қилишади, аммо ҳамма келадими ёки йуқми — бу катта савол. Мен ҳамма ҳам келади деб ўйламайман, бу аниқ. Чунки улар аллақачон бирон бир жойда ўрнатилади ва улар янги иш берувчилар олдида мажбуриятларга эга.
Шундай қилиб, сиз бир ярим ёки икки йил давомида фойда солиғини олиб ташлаш орқали тадбир бизнесига ёрдам беришингиз мумкин. Кейин, тахминан бир йил ўтгач, одамлар ўзларининг ҳажмларига этишадилар. Ва ҳеч бўлмаганда бошқа бирор нарса топиш учун уларга яна бир йил керак бўлади. Бошида улар қарзларни тўлашга мажбур бўлишлари аниқ.
Ҳеч бўлмаганда бирон нарса топа олишимиз учун бизга ишлаш ва солиқ билан озгина ёрдам беришингизни сўраймиз. Биз фоизсиз кредитлар сўрамаймиз, ёрдам сўрамаймиз, фақат битта солиқ имтиёзи. Лекин асосий талаб — ишлашимизга имкон бериш.
Бизнинг бизнесимизни қўллаб-қувватлайдиган чора-тадбирларга келсак, асосийси, биз қандай ишлаётганимизни айтиб беринг. Ишончим комилки, ҳаммаси яхши бўлади, бизнинг компаниямиз бу борада пайдо бўлишига аминман, аммо давлат ёрдамисиз бизга 4-5 йил керак бўлади. Яъни, биз бор нарсамизга 5 йил ўтишимиз керак. Ва давлатнинг озгина ёрдами билан биз буни бир йилда, бир ярим йилда амалга оширишимиз мумкин. Ва шу билан бирга биз барча солиқларни тўлаймиз.
Энди жуда кўп компаниялар «қора» тартибда ишлайдилар. Улар ўз ходимларига конвертда пул тўлайдилар, улар биз 5-6 йил олдин қолдирган нарсага келишади.
Хозир нима қилиш керак
Биз гуллаб-яшнашни режалаштирмоқдамиз, ҳатто пандемияда ҳам ишлайдиган бизнесни яратишни режалаштирмоқдамиз. Биз офисга пиёда борганимизда, баъзилари Чилонзор, Юнусобод, Максим Горкийга бизнинг компаниямиз ҳатто карантин пайтида ҳам бир нечта йуналишларни ишга туширдик.
Биз қандайдир йул билан хавфсизлик ёстиғини яратишни режалаштирмоқдамиз: компаниямизнинг 9 йиллик фаолияти, аммо ҳозирга қадар у йуқдир, чунки ҳамма нарса ўсиши керак бўлган бизнесга инвестиция қилинган. Кўринишидан, биз ушбу хафвсизлик ёстиғини яратишга имкон берадиган йуналиш яратамиз. Ушбу вазият имкон қадар тезроқ бузилишини ва ҳамма нарса тикланишини истардим.
Албатта, бошқа мамлакатларда бўлаётган нарсаларга қараб, биз билан ҳаммаси яхши эканлигини тушунамиз. Ва мен шуни тушунаманки, ўзингизнинг компаниянгизда ҳамма нарсани аниқ тарзда тузатиб бўлмайди, шунда шикоят қиладиган ҳеч нарса йуқ. Бу миллий миқёсда нима эканлигини тушунаман, бу жуда қийин.
Биздан, шунчаки бизга эътибор беришингизни сўраймиз. Концерт билан шуғулланадиган одамларга, банкет залларини қурган ва ишсиз қолганларга, юз минглаб долларга асбоб-ускуналар сотиб олган одамларга эътибор беринг, ва бу энди охирги 5-10 йилни сақлаш учун машина сотган одамларга. шахс. Ҳозир улар учун бу жуда қийин.
Бизга тадбирларни ўтказишимиз мумкин бўлган форматни беринг. Ушбу формат сақланишига обуна бўлишга тайёрмиз. Тадбир агентликлари ассотсиатсияси сифатида биз ижрони кузатишга тайёрмиз. Илтимос, бизга имконият беринг.