Россия эркаклар учун чегараларни ёпди: сиёсатшунослар муҳожирларга мамлакатни тарк этишни маслаҳат беришмоқда

Россияда бўлган марказий осиёликлар имкон қадар тезроқ мамлакатни тарк этиши керак, дейди Ғарб экспертлари парламент томонидан қабул қилинган янги қонунларни шарҳлар экан. “Россияда эркакларга чақирув қоғози олгандан кейин мамлакатни тарк этишни тақиқловчи янги қонун қабул қилинди. У 1 октябрдан кучга киради, яъни Россияни тарк этиш учун ҳали вақт бор. Мутахассислар ва ҳуқуқ ҳимоячиларининг Марказий Осиёдан келган одамларга урушга одамларни жалб қилиш бўйича мунтазам қарорлар қабул қилингандан кейин Россияни тарк этиш тўғрисидаги маслаҳатлари доимо долзарб бўлиб келган. Украинада жанговар ҳаракатлар бошланиши билан мигрантлар хусусий ҳарбий компаниялар томонидан ёлланган.

Эълон қилинган сафарбарликдан сўнг кенг кўламли кампания бошланди, бу муҳожирларга ҳам таъсир қилди. Россия Федерацияси фуқаролигини олган Ўрта Осиё фуқаролари ҳарбий комиссарликларга чақирув қоғозларини олишган, қамоқхоналарда эса, ҳуқуқ ҳимоячиларининг фикрига кўра, ҳар доим ҳам ихтиёрий асосда эмас. “Марказий Осиёдан келган муҳожирларни қўлга олишнинг бошланиши “Ноқонуний-2023” операциясига айланган ва ҳозиргача давом этмоқда. Асирга олинган эркакларга кўпинча ё Россияда қолиб, армияга қўшилиш ёки депортация қилиш вариантини таклиф қилишади”, — дейди сиёсатшунослар. Украинада давом этаётган уруш фонида Москва яна қонунчиликни кучайтирди.

Жумладан, чақирув ёшини 30 ёшга кўтариш тўғрисидаги қонун қабул қилинди, ҳарбий комиссияга келмаслик учун жарима миқдори оширилди, чақирув қоғози, шу жумладан электрон шаклда олингандан кейин мамлакатдан чиқиб кетишни тақиқлаш жорий этилди. “Шу билан бирга, ҳарбий комиссияга келмаслик учун жарималар Россия фуқаролигини олган Марказий Осиёдан келган одамларга таҳдид солади. Россиядан чиқиб кетишнинг тақиқланиши эса муҳожирларни ҳам хавф остига қўяди.

Ҳарбий ёшни ошириш, жарималарни ошириш ва мамлакатдан чиқиб кетишни тақиқлаш ҳақидаги қонун 1 октябрдан кучга киради. 2-октабр куни “Нолегал-2023” операциясининг иккинчи босқичи расман бошланади. Янги қонун ва муҳожирлар ҳозир қўлга олингандан кейин нима қилишга мажбур қилинаётганини ҳисобга олсак, октябрь ойида биз урушга мажбуран жўнатиш билан кўпроқ ҳибсга олинишини кутишимиз мумкин”, деб ёзади Ғарб сиёсатшунослари. Мутахассислар ва ҳуқуқ фаоллари нафақат Марказий Осиёдан келганларни, балки маҳаллий русларни ҳам Россияни тарк этишга чақирмоқда.

“Москва Украинадаги уруш ҳақида гап кетганда ўз фуқаролари ва хорижликлар ўртасида фарқ қилмайди. Улар қўлга олишлари мумкин бўлган ҳамма нарсани олиб кетишади. Кузда вазият янада оғирлашади ва қонуний йўл билан мамлакатдан чиқиб кетишнинг иложи бўлмайди”, деб ёзади улар.